به گزارش اکوایران، رئیس‌جمهور ایالات متحده روز پنجشنبه گفت که دولتش به یک توافق هسته‌ای با ایران، که یکی از اهداف کلیدی دوره دوم ریاست جمهوری اوست، نزدیک می‌شود.
صلح بلندمدت
به نوشته نیویورک تایمز، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، در سومین روز از سفر خود به خاورمیانه، در یک میزگرد تجاری در دوحه، قطر، گفت: «ما در حال مذاکرات بسیار جدی با ایران برای صلح بلندمدت هستیم. و اگر این کار را انجام دهیم، فوق‌العاده خواهد بود». طبق گزارش کاخ سفید، او گفت: «ایران تا حدودی با شرایط موافقت کرده است. ما به احتمال دستیابی به یک توافق نزدیک شده‌ایم».
این‌که آن توافق و شرایط آن دقیقاً چگونه خواهد بود، هنوز مشخص نیست. هر دو طرف از اجماع در مورد مسائل کلیدی فاصله زیادی دارند. یکی از نکات مهم مورد اختلاف این است که آیا تحت یک توافق جدید، ایران قادر به غنی‌سازی اورانیوم با درجه پایین‌تر برای مصارف غیرنظامی خواهد بود یا همانطور که دولت ترامپ گاهی اوقات درخواست کرده، باید برنامه خود را به طور کامل برچیند.
ترامپ گفته که می‌خواهد ایران به یک کشور بزرگ تبدیل شود، اما «آنها نمی‌توانند سلاح هسته‌ای داشته باشند».
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، روز پنجشنبه در مراسم امضای کتاب جدید خود با عنوان «قدرت مذاکرات» در تهران گفت که ایران هرگز از حق خود برای انرژی هسته‌ای غیرنظامی دست نخواهد کشید و افزود که «هیچ یک از تأسیسات غنی‌سازی هسته‌ای ما برچیده نخواهد شد».
مصالحه دو طرفه
عراقچی و استیو ویتکوف، فرستاده ویژه رئیس جمهور آمریکا، چهار دور مذاکره با میانجیگری عمان برگزار کرده‌اند که هر دو طرف آن را سازنده توصیف کرده‌اند. به گفته یک مقام آمریکایی آگاه از مذاکرات، روز یکشنبه، دو کشور در مورد موضع کلی آمریکا، خطوط قرمز و آنچه دولت ترامپ انتظار دارد یک توافق به چه شکل باشد، گفت‌وگو کردند. در حالی که ایران و ایالات متحده درگیر مذاکرات مستقیم بوده‌اند، یادداشت‌های کتبی و سوالاتی را نیز رد و بدل کرده‌اند که توسط وزیر امور خارجه عمان بین اتاق‌های جداگانه‌شان رد و بدل شده است.
صنم وکیل، مدیر خاورمیانه و شمال آفریقا در مرکز چتم هاوس، یک موسسه امور بین‌الملل مستقر در لندن، گفت: «هر دو طرف سعی می‌کنند نیت خود را ابراز کنند و علاقه واقعی و آشکاری به دستیابی به توافق نشان دهند، بنابراین تمام این رفت و آمدها برای نشان دادن رویکردی مثبت و حفظ روند مذاکرات در حین بررسی جزئیات توافق طراحی شده است». وکیل گفت که رسیدن به یک توافق نیازمند مصالحه از سوی هر دو طرف است و افزود که حتی اگر تهران و واشنگتن به اصول توافق برسند، حل و فصل جزئیات آن زمان می‌برد.
هم ایران و هم ایالات متحده گفته‌اند که می‌خواهند اختلاف چند دهه‌ای خود بر سر فعالیت‌های هسته‌ای ایران را از طریق دیپلماسی حل کنند و مشتاق جلوگیری از جنگ هستند.
سیگنال شمخانی و چراغ سبز ترامپ
علی شمخانی، سیاستمدار بانفوذ و مشاور رهبری، روز چهارشنبه در مصاحبه‌ای با ان‌بی‌سی نیوز گفت که ایران آماده است متعهد شود که هرگز سلاح هسته‌ای نسازد و در ازای لغو تحریم‌ها با ترامپ توافق‌نامه امضا خواهد کرد. شمخانی همچنین نقشه راهی را ترسیم کرد که منعکس‌کننده توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ بین ایران و قدرت‌های جهانی بود که ترامپ در دوره اول ریاست‌جمهوری خود از آن خارج شده بود: ایران ذخایر اورانیوم غنی‌شده با خلوص بالای خود را صادر خواهد کرد؛ غنی‌سازی در آینده را به درجه پایین‌تر و غیرنظامی کاهش خواهد داد؛ و اجازه بازرسی‌های بین‌المللی قوی‌تری را خواهد داد.
حتی به نظر می‌رسد او به دشمن دیرینه جمهوری اسلامی ایران شاخه زیتون نشان داد. شمخانی به ان‌بی‌سی نیوز گفت: «اگر آمریکایی‌ها همانطور که می‌گویند عمل کنند، مطمئناً می‌توانیم روابط بهتری داشته باشیم». او افزود: «این می‌تواند در آینده نزدیک به وضعیت بهتری منجر شود».
ترامپ روز پنجشنبه نظرات شمخانی را در صفحه شخصی شبکه اجتماعی خود به اشتراک گذاشت – اقدامی که توسط مفسران و رسانه‌های خبری ایرانی به عنوان نشانه‌ای از تمایل او به کنار گذاشتن موضع حداکثری تعطیلی برنامه هسته‌ای ایران تفسیر شد.
ترامپ در سخنان روز پنجشنبه خود همچنین از قطر تمجید کرد و گفت که ایران «بسیار خوش شانس» است که چنین متحدی دارد. قطر نقش واسطه بین ایالات متحده و ایران و بین اسرائیل، ایالات متحده و حماس، گروه شبه‌نظامی مورد حمایت ایران، را ایفا کرده است. ترامپ از سفر خود به قطر برای درخواست کمک در دستیابی به توافق استفاده کرده است.
کنسرسیوم اتمی
به گفته چهار مقام ایرانی آشنا با این طرح، مقامات ایرانی ایجاد یک شرکت مشترک غنی‌سازی هسته‌ای، شامل کشورهای عرب منطقه‌ای و سرمایه‌گذاری‌های آمریکایی، را به عنوان جایگزینی برای درخواست واشنگتن مبنی بر برچیدن برنامه هسته‌ای خود پیشنهاد کرده‌اند. این شرکت به تهران اجازه می‌دهد اورانیوم را تا درجه پایین، پایین‌تر از حد مورد نیاز برای سلاح‌های هسته‌ای، غنی‌سازی کند و سپس آن را برای مصارف غیرنظامی با سایر کشورهای عربی مبادله کند.
اما سخنگوی ویتکوف مطرح شدن این پیشنهاد در مذاکرات را تکذیب کرد.
ترامپ در طول سفر خود به خاورمیانه در این هفته، چندین بار موضوع مذاکرات با ایران را مطرح کرده است. روز سه‌شنبه در عربستان سعودی، ترامپ گفت که به تهران «مسیری بسیار بهتر به سوی آینده‌ای بسیار بهتر و امیدوارکننده‌تر» ارائه می‌دهد.
