به گزارش اکوایران، رئیس‌جمهور روسیه، ولادیمیر پوتین، در آلاسکا هر آنچه به آن امید داشت به دست آورد. در مقابل، رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، با توجه به معیارهایی که پیش از نشست تعیین کرده بود، دستاورد چندانی نداشت.
اکنون پرسش این است که آیا ترامپ موفق به کسب دست‌کم برخی امتیازات محدود شد یا بذرهایی برای امنیت آینده اوکراین در صورت دستیابی به یک توافق صلح نهایی با روسیه کاشت که بلافاصله پس از نشست روز جمعه آشکار نبود. او همچنین با پرسش‌های استراتژیک جدی مواجه است. با وجود ادعای ترامپ مبنی بر «پیشرفت چشمگیر» و اینکه نشست را «۱۰ از ۱۰» توصیف کرد، همه نشانه‌ها حاکی از یک پیروزی بزرگ برای دیکتاتور روس است.
نمایش پرزرق‌وبرق ترامپ برای استقبال از پوتین در روز جمعه، با پیاده شدن تقریباً هم‌زمان از هواپیماهای ریاست‌جمهوری و قدم زدن روی فرش قرمز، فرصتی برای ترمیم چهره رهبری فراهم کرد که در غرب منزوی است و به ارتکاب جنایات جنگی در اوکراین متهم شده.
در پایان دیدار، ترامپ امتیاز بزرگی به میهمان خود داد و موضع روسیه را پذیرفت؛ مبنی بر اینکه حرکت به سمت صلح باید بر توافق نهایی متمرکز باشد، توافقی که احتمالاً ماه‌ها یا حتی سال‌ها طول می‌کشد تا مذاکره شود، و به نه آتش‌بسی فوری برای متوقف کردن حملات روسیه اشاره‌ای نکرد. همان‌طور که نیک پیتون والش از سی‌ان‌ان اشاره کرد، این تنها زمان بیشتری در اختیار پوتین قرار می‌دهد تا اوکراین را فرسوده کند.
افشای نقشه‌ی مشترک پوتین و ترامپ؛ زلنسکی تسلیم توافق تحمیلی می‌شود؟
اکوایران: به گفته منابع آگاه، بر اساس پیشنهادهای صلحی که در نشست آلاسکای ولادیمیر پوتین و دونالد ترامپ مطرح شده، روسیه حاضر است از بخش‌های کوچکی از سرزمین‌های اشغالی اوکراین عقب‌نشینی کند و در مقابل، کی‌یف بخش‌های وسیعی از اراضی شرقی خود را که مسکو نتوانسته تصرف کند، واگذار کند.
مهم‌تر از همه اینکه ترامپ، دست‌کم فعلاً، از تهدیدهای خود برای اعمال تحریم‌های سخت‌تر علیه روسیه و گسترش تحریم‌های ثانویه علیه کشورهایی که نفت روسیه را می‌خرند و هزینه جنگ این کشور را تأمین می‌کنند، عقب‌نشینی کرده است. او پیش‌تر تهدید کرده بود چنین اقداماتی را به دلیل سرسختی پوتین و تصور روزافزون اینکه رهبر روسیه او را بازی می‌دهد، انجام خواهد داد. اما مهلت آن هفته گذشته به پایان رسید.
این فشار ممکن است پوتین را به آلاسکا کشانده باشد، اما ترامپ به نظر می‌رسد بدون گرفتن امتیاز چندانی آن را کاهش داده است. او در مصاحبه‌ای با فاکس‌نیوز پس از نشست گفت: «به خاطر آنچه امروز اتفاق افتاد، فکر می‌کنم دیگر لازم نیست فعلاً به آن فکر کنم.»
ترامپ پس از نشست، رهبران اروپایی را در جریان قرار داد و گفت پوتین از اوکراین خواسته حدود یک‌سوم منطقه دونباس شامل مناطق شرقی لوهانسک و دونتسک را که در حال حاضر در کنترل روسیه نیست، واگذار کند. در مقابل، به گزارش کوین لیپتاک از سی‌ان‌ان به نقل از مقامات اروپایی، پوتین پیشنهاد داده خطوط مقدم در مناطق خرسون و زاپوریژیا به همین شکل بمانند. این امر اوکراین را در برابر یک دوراهی دردناک قرار می‌دهد. برخی تحلیلگران بیم دارند چنین توافقی به نیروهای مسکو بستری برای آغاز حمله‌ای تازه در آینده بدهد.
رهبران اروپایی همچنین گفتند ترامپ تمایل خود را برای ارائه تضمین‌های امنیتی آمریکا به اوکراین پس از پایان جنگ ابراز کرده است. این موضوع می‌تواند قابل توجه باشد، زیرا رئیس‌جمهور هنوز به حمایت ایالات متحده از هرگونه مأموریت صلح تحت رهبری غرب در این کشور متعهد نشده است.
کیت ماهر، خبرنگار سی‌ان‌ان، روز شنبه گزارش داد که چندین رهبر اروپایی برای شرکت در دیدار میان دونالد ترامپ و ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، در کاخ سفید در روز دوشنبه دعوت شده‌اند. هنوز مشخص نیست کدام‌یک از آن‌ها حاضر خواهند شد، اما این موضوع احتمال گسترش تلاش‌های صلح‌طلبانه ترامپ برای اضافه کردن متحدان آمریکا را افزایش می‌دهد. با این حال، دولت کی‌یف نیز مراقب خواهد بود تا از هرگونه فشار برای پذیرش امتیازات در برابر طرح‌هایی که ترامپ با پوتین توافق کرده، جلوگیری کند.
نمایش متقابل قدرت
دیدار روز جمعه با پرواز نمایشی یک بمب‌افکن رادارگریز B-2 و جنگنده‌های F-22 بر فراز محل آغاز شد؛ لحظه‌ای دراماتیک از نمایش ابرقدرتی آمریکا.
اما پوتین این نمادگرایی را یک‌گام بالاتر برد؛ او با جمله «بعدازظهر بخیر، همسایه عزیز» از ترامپ استقبال کرد و با استفاده از موقعیت نشست در آلاسکا تلویحاً القا کرد که دو کشور منافع فوری و مهم مشترکی دارند که نباید با جنگی دوردست در اروپا مختل شود.
برای اوکراینی‌ها و متحدان اروپایی آن‌ها که از نشست کنار گذاشته شده بودند و تنها پس از آن توسط ترامپ توجیه شدند، دست‌کم این آرامش وجود داشت که ترامپ اوکراین را نفروخت. اینکه هیچ طرح معاوضه سرزمینی میان آمریکا و روسیه از آلاسکا بیرون نیامد، پیروزی برای دیپلماسی اضطراری اروپا پیش از نشست بود.
با این حال، ترامپ اشاره کرد زمانی که دوشنبه در کاخ سفید با او دیدار کند، که قصد دارد فشار زیادی بر زلنسکی وارد کند.
ترامپ در مصاحبه‌ای دوستانه با فاکس‌نیوز پس از نشست گفت: «اکنون این وظیفه رئیس‌جمهور زلنسکی است که کار را به سرانجام برساند»؛ او این جمله را بعد از آن بیان کرد که در کنفرانس خبری مشترک با پوتین از پاسخ به پرسش‌ها خودداری کرد.
گزینه‌های پیش‌روی ترامپ
پیش از نشست، ترامپ تلاش‌های دقیق تیمش برای پایین آوردن سطح انتظارات را نادیده گرفت و به فاکس‌نیوز گفت: «اگر بدون نوعی آتش‌بس از این نشست بیرون بیایم، خوشحال نخواهم بود.»
روسیه آماده است وارد فرآیند صلحی مفصل با مذاکرات بی‌پایان شود که به او اجازه می‌دهد در حالی که همچنان به جنگ ادامه می‌دهد گفت‌وگوها را پیش ببرد. اما اوکراینی‌ها به شدت نیازمند رهایی از سال‌ها حملات پهپادی و موشکی روسیه علیه غیرنظامیان هستند، در حالی که نسلی از سربازان آن‌ها در میدان‌های جنگی شبیه جنگ جهانی اول کشته می‌شوند. مذاکرات صلح بدون آتش‌بس اوکراین را در برابر فشار روسیه یا آمریکا بی‌دفاع می‌گذارد.
اشتیاق ترامپ برای تلاش در جهت صلح اوکراین قابل توجه است، حتی اگر درخواست‌های مکررش برای دریافت جایزه صلح نوبل پرسش‌هایی درباره انگیزه‌های نهایی او ایجاد کند. یکی از نکات مثبت نشست این بود که آمریکا و روسیه، کشورهایی با بزرگ‌ترین زرادخانه‌های هسته‌ای جهان، دوباره با هم گفت‌وگو کردند. اما پایه اصلی تلاش‌های صلح ترامپ این فرض است که نیروی شخصیت او و جایگاه ادعایی‌اش به‌عنوان «بزرگ‌ترین معامله‌گر جهان» می‌تواند جنگ‌ها را پایان دهد. این افسانه پس از پرواز طولانی بازگشت او از آلاسکا، رنگ باخته به نظر می‌رسید.
با ناکامی در رسیدن به انتظارات خودش در نشست آلاسکا، ترامپ با محاسبات دشواری درباره گام بعدی مواجه شده است:
آیا او به تلاش‌های قبلی خود برای فشار بر اوکراین بازمی‌گردد تا صلحی تحمیلی به دست آورد که حمله غیرقانونی پوتین را توجیه کرده و ایده تغییر مرزهای بین‌المللی توسط کشورها را مشروعیت بخشد، و در نتیجه یکی از اصول بنیادین نظم پس از جنگ جهانی دوم را نقض کند؟
یا پس از فروکش کردن هیاهو و در تلاش برای ترمیم آسیب به اعتبارش، به فشارها و تحریم‌های آمریکا روی می‌آورد تا محاسبات روسیه را تغییر دهد؟ او دست‌کم در مصاحبه با فاکس‌نیوز این امکان را باز گذاشت و گفت: «ممکن است مجبور شوم در دو یا سه هفته آینده به آن فکر کنم، اما فعلاً نیازی نیست به آن فکر کنیم.»
گزینه دیگر این است که ترامپ به چشم‌انداز روسیه برای مذاکرات یک توافق صلح نهایی متعهد شود. تاریخ نشان داده است که چنین توافقی نه سریع حاصل می‌شود و نه در بلندمدت از سوی روس‌ها رعایت خواهد شد. او امیدوار است نشستی سه‌جانبه میان پوتین، زلنسکی و خودش برگزار شود. چنین رویدادی عطش او برای نمایش‌های پرزرق‌وبرق و برنامه‌های بزرگ تلویزیونی را برآورده خواهد کرد. اما با توجه به شواهد روز جمعه که نشان می‌داد روسیه نمی‌خواهد به جنگ پایان دهد، دشوار است تصور کنیم چنین نشستی بتواند به پیشرفتی منجر شود.
احتمال دیگر این است که ترامپ به‌سادگی دلسرد یا از جزئیات و سختی‌های یک فرآیند صلح طولانی‌مدت خسته شود، فرآیندی که دستاوردهای سریع و بزرگی ندارد تا او بتواند آن‌ها را در برابر هوادارانش جشن بگیرد.
جیم تاونسند، معاون پیشین وزارت دفاع آمریکا در سیاست‌های اروپا و ناتو که اکنون با «مرکز امنیت نوین آمریکا» همکاری دارد، پیش از نشست گفت: «بخش بزرگی از ترامپ به سبک و ظاهر مربوط می‌شود. او واقعاً لذتی از ورود به عمق مسائل نمی‌برد. او مرنگ روی کیک را دوست دارد. و فکر می‌کنم همین نقطه‌ای است که می‌توان از او سوءاستفاده کرد.»
راهبرد ترامپ که سبک را بر محتوا مقدم می‌داند، در آلاسکا به‌وضوح نتیجه معکوس داد. پوتین بسیار آماده‌تر به نظر می‌رسید، در حالی که ترامپ بدون برنامه جلو رفت. با نگاه به گذشته، دشوار است دید پوتین به استیو ویتکاف، فرستاده آمریکا در کرملین، چه چیزی پیشنهاد داد که دولت ترامپ را قانع کرد مذاکرات آلاسکا ایده خوبی است.
روسیه آشکارا روی تمایل ترامپ به عکس‌های تبلیغاتی حساب می‌کند، به این امید که او را درگیر نگه دارد، در حالی که امتیاز چندانی نمی‌دهد.
شکست کمپین نوبل ترامپ
ترامپ ممکن است همچنان بهترین امید برای صلح در اوکراین باشد. او می‌تواند مستقیماً با پوتین گفت‌وگو کند، کاری که از دست اوکراین یا متحدان اروپایی‌اش برنمی‌آید. در نهایت، قدرت آمریکا لازم خواهد بود تا امنیت اوکراین تضمین شود، زیرا اروپا توان انجام این کار به‌تنهایی را ندارد. همچنین ایالات متحده همچنان ظرفیت ضربه‌زدن به روسیه و پوتین از طریق تحریم‌های مستقیم و ثانویه را دارد.
اما ترامپ باید خودش بخواهد این کار را انجام دهد. و فعلاً به نظر می‌رسد دوباره زیر نفوذ پوتین قرار گرفته است.
دستکاری آشکار رهبر روسیه در رئیس‌جمهور آمریکا و ساده‌لوحی ترامپ مایه نگرانی اوکراین خواهد بود. ترامپ در فاکس‌نیوز گفت پوتین در تحسین از دوره دوم ریاست‌جمهوری‌اش گفته آمریکا «مثل یک هفت‌تیر داغ» است و پیش‌تر فکر می‌کرد آمریکا «مرده» است.
پوتین همچنین علناً یکی از با یکی از سخنان ترامپ موافقت کرد. این ادعا که حمله سه سال پیش «هرگز رخ نمی‌داد»، اگر او رئیس‌جمهور بود. پوتین گفت: «کاملاً مطمئنم همین‌طور بود. می‌توانم آن را تأیید کنم.»
ترامپ نیز به شان هنیتی از فاکس‌نیوز گفت از شنیدن این تأیید «بسیار خوشحال» شده و افزود پوتین یکی دیگر از ادعاهای نادرست او را تقویت کرده است. پوتین به او گفته: «شما نمی‌توانید با رأی‌گیری پستی یک دموکراسی بزرگ داشته باشید.» اینکه یک رئیس‌جمهور آمریکا چنین شهادتی را از یک دیکتاتور تمامیت‌خواه به‌سادگی بپذیرد، حیرت‌آور است، به‌ویژه در پرتو ارزیابی‌های نهادهای اطلاعاتی آمریکا مبنی بر اینکه روس‌ها در انتخابات ۲۰۱۶ برای پیروزی ترامپ دخالت کرده‌اند.
در نهایت، رویدادهای آلاسکا ادعای اخیر کاخ سفید را در بیانیه‌ای که ترامپ را «رئیس‌جمهور صلح» توصیف کرده بود، زیر سؤال برد. ترامپ بارها از مداخلاتی یاد کرده که تنش‌ها را در رویارویی‌های هند و پاکستان، رواندا و جمهوری دموکراتیک کنگو، تایلند و کامبوج، و همچنین ارمنستان و آذربایجان کاهش داده و مدعی است با سرعتی فوق‌العاده در سراسر جهان در حال برقراری صلح است.
ترامپ در گفت‌وگو با فاکس‌نیوز درباره این منازعات گفت: «به نظر می‌رسد من توانایی پایان دادن به آن‌ها را دارم.» او سزاوار آن است که بابت استفاده مؤثر از نفوذ ایالات متحده در این تلاش‌ها اعتبار بگیرد، از جمله با استفاده از اهرم منحصربه‌فرد منافع تجاری آمریکا. او جان‌هایی را نجات داده است، حتی اگر این توافق‌ها به‌اندازه ظاهرشان جامع نباشند.
اما ناکامی او تاکنون در پایان دادن به جنگ اوکراین، جنگی که وعده داده بود به‌راحتی قابل حل است، به‌همراه همدستی آمریکا در فاجعه انسانی غزه، بدین معناست که میراث او به‌عنوان یک صلح‌ساز و جایزه نوبلی که مشتاق آن است، همچنان دور از دسترس باقی مانده است.
ترامپ زمانی پیش‌بینی کرده بود که می‌تواند جنگ اوکراین را ظرف ۲۴ ساعت پایان دهد. اما با وجود لاف‌زنی‌هایش، اظهارنظری در فاکس‌نیوز نشان داد که پس از نشست آلاسکا، درک بهتری از دشواری این کار پیدا کرده است. او گفت: «فکر می‌کردم این کار آسان‌تر از همه باشد، اما سخت‌ترین بود.»