اکوایران: مذاکرات در سوئیس میان نمایندگان بریتانیا، فرانسه و آلمان و ایران «بدون دستیابی به نتیجه نهایی پایان یافت.»
به گزارش اکوایران، دیپلماتهای فرانسه، بریتانیا و آلمان روز سهشنبه با همتایان ایرانی خود دیدار کردند تا شانس خود را برای احیای دیپلماسی، پیش از ضربالاجل بازگرداندن تحریمهای سازمان ملل علیه تهران امتحان کنند.
احیای دیپلماسی؟
به گزارش رویترز، این سه کشور، که با عنوان «تروئیکای اروپا» شناخته میشوند، آمادهاند در روزهای آینده به بهانه نقض توافق ۲۰۱۵، مکانیسم موسوم به «اسنپبک» (بازگشت فوری تحریمهای سازمان ملل) را فعال کنند.
با این حال، آنها پیشنهاد کردهاند که اگر ایران بازرسیهای بینالمللی را از سر بگیرد، که شامل بررسی ذخایر بزرگ اورانیوم غنیشده ایران هم خواهد بود، و وارد گفتوگو با ایالات متحده شود، این اقدام را برای مدت محدودی به تعویق میاندازند.
برای این کار، شورای امنیت سازمان ملل باید قطعنامه سال ۲۰۱۵ را که توافق هستهای را رسمیت بخشید، تمدید کند. این قطعنامه در تاریخ ۱۸ اکتبر منقضی میشود و پس از آن، آلمان، فرانسه و بریتانیا توانایی فعال کردن «اسنپبک» را از دست خواهند داد.
تهران هشدار داده است که اگر تحریمها دوباره اعمال شوند، اروپاییها با «پاسخی سخت» مواجه خواهند شد. گفتوگوها میان تروئیکا و ایران متشنج است، چرا که تهران از بمباران تأسیسات هستهایاش در ژوئن توسط آمریکا و اسرائیل خشمگین است.
در این شرایط، در حرکتی غیرمنتظره، روسیه و چین روز یکشنبه پیشنویس قطعنامهای را میان ۱۵ عضو شورا توزیع کردند که توافق هستهای را تا ۱۸ آوریل ۲۰۲۶ تمدید میکند.
با این حال، متن اصلاحشده روسیه و چین که روز سهشنبه در اختیار اعضا قرار گرفت، همچنین خواستار تعلیق «هرگونه اقدام ماهوی مرتبط با اجرای قطعنامه یا توافق هستهای» توسط شورای امنیت است.
یک دیپلمات ارشد روسی که نخواست نامش فاش شود به رویترز گفت این مسئله، مانع از آن خواهد شد که تروئیکا بتواند تحریمهای سازمان ملل علیه ایران را بازگرداند. هنوز مشخص نیست که این پیشنویس چه زمانی به رأی گذاشته میشود.
کاظم غریبآبادی، معاون وزیر خارجه ایران، پس از دیدار با آلمان، فرانسه و بریتانیا در ژنو، در پیامی در ایکس نوشت: «زمان آن رسیده که تروئیکای اروپایی و شورای امنیت سازمان ملل انتخاب درستی انجام دهند و به دیپلماسی زمان و فضای لازم را بدهند.» در همین حال سخنگوی وزارت خارجه ایران، اسماعیل بقایی، گفت ارتباط با تروئیکا در روزهای آینده ادامه خواهد داشت.
مقامهای غربی گفتهاند گمان میکنند ایران دوباره به تاکتیکهای مذاکرهای بازگشته است که هدف آن خرید زمان و طولانیکردن گفتوگوهاست. یکی از مقامات اروپایی که نخواست نامش فاش شود، پیش از گفتوگوهای سهشنبه گفت: «ما خواهیم دید که آیا ایرانیها درباره تمدید جدی هستند یا نه. ما میخواهیم ببینیم آیا درباره شرایطی که برای تمدید تعیین کردهایم، پیشرفتی داشتهاند یا نه.»
در حالیکه تأسیسات غنیسازی ایران در جنگ ژوئن بهشدت آسیب دید یا نابود شد، تهران از آن زمان دسترسی آژانس به آنها را نپذیرفته و استدلال کرده است که شرایط برای بازرسان امن نیست. وضعیت و محل ذخایر بزرگ اورانیوم غنیشده ایران نیز همچنان نامشخص است. به گفته یک مقام ایرانی: «بهدلیل خسارت به سایتهای هستهای ما، باید با آژانس بر سر طرحی جدید توافق کنیم و این را به مقامهای آژانس منتقل کردهایم.»
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس، روز سهشنبه به فاکس نیوز گفت: «اولین تیم بازرسان آژانس دوباره در ایران است»، اما افزود که این نهاد همچنان در حال گفتوگو با تهران درباره جزئیات عملی ازسرگیری بازرسیهاست.
راه بازگشت تحریمها
در همین حال، به گزارش اسوشیتدپرس، به گفته یک دیپلمات مطلع، مذاکرات در سوئیس میان نمایندگان بریتانیا، فرانسه و آلمان و ایران «بدون دستیابی به نتیجه نهایی پایان یافت.» این دیپلمات گفت که تلاشها برای یافتن راهحلی پیش از ضربالاجل سه کشور اروپایی در پایان این ماه برای فعال کردن به اصطلاح «مکانیسم ماشه» توافق هستهای ۲۰۱۵ ایران، در مورد آنچه که این کشورها عدم پایبندی ایران به تعهداتش میدانند، ادامه خواهد یافت.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، روز سهشنبه به شبکه فاکسنیوز گفت که یک تیم از بازرسان بینالمللی برای نخستین بار از زمان جنگ با اسرائیل در ژوئن، زمانی که ایالات متحده نیز تأسیسات هستهای ایران را بمباران کرد، به ایران بازگشته است. این تحول جدید نشان میدهد که ایران، علیرغم لحنش، تهدید قریبالوقوع تحریمهای اروپایی را جدی گرفته است.
یک دیپلمات نزدیک به آژانس به خبرگزاری آسوشیتدپرس گفت که هرچند هنوز توافقی درباره سطح دسترسی میان نهاد ناظر سازمان ملل و ایران نهایی نشده، انتظار میرود چنین توافقی حاصل شود و فعلاً بازرسیها فقط شامل تأسیسات هستهای شود که تحت حملات آمریکا و اسرائیل قرار نگرفتهاند.