شامپانزه‌های دره‌ی ایسا در زیستگاه‌هایی موسوم به «ساوانا موزاییک» زندگی می‌کنند؛ جنگل‌های باز و خشک که شباهت زیادی به زیستگاه‌های باستانی نخستین انسان‌تباران، شامل انسان امروزی و اجداد منقرض‌شده‌ی او، دارد. این منطقه یکی از خشک‌ترین زیستگاه‌های شناخته‌شده‌ی شامپانزه‌ها در جهان است و در فصل خشک (ماه‌های مه تا اکتبر) بیش از ۷۵ درصد آن در آتش می‌سوزد.
بیشتر بخوانید
شامپانزه‌های دره‌ی ایسا با وجود شرایط سخت، همانند شامپانزه‌های جنگل‌های متراکم زمان زیادی را روی درختان می‌گذرانند. بخشی از دلیل این موضوع به منابع غذایی بازمی‌گردد، زیرا برای خوردن باید دانه‌ها را از غلاف جدا کنند یا میوه‌های نارس و فیبری را با تلاش بیشتری بجوند.
شامپانزه‌ها به دلیل جثه‌ی بزرگ، هنگام جابه‌جایی در درختان اغلب از شاخه‌ها آویزان می‌شوند یا با گرفتن شاخه‌های اطراف برای حفظ تعادل، ایستاده روی دو پا حرکت می‌کنند. این سطح بالای زندگی درختی و راه‌رفتن روی شاخه‌ها که پیش‌تر در جمعیت‌های دیگر هم مشاهده شده بود، از فرضیه‌ی مورد بحث پشتیبانی می‌کند: اینکه نیاکان انسان پیش از ورود به ساواناها، در محیط‌های درختی به دوپایی عادت کردند.
نیاکان انسان در محیط‌های درختی به دوپایی عادت کرده‌اند
ایده‌ی مذکور با دیدگاهی رایج تضاد دارد که می‌گوید تبدیل جنگل‌ها به ساوانا در اواخر دوره‌ی میوسن (۲۳ تا ۵٫۳ میلیون سال پیش) نیاکان انسان را به حرکت ایستاده‌رو واداشت تا بتوانند در مناظر باز با منابع غذایی پراکنده دوام بیاورند.
بااین‌حال، شواهد فسیلی از آن دوره محدود است. در بازه‌ی بحرانی ۴ تا ۷ میلیون سال پیش که احتمالاً آغاز گسترش دوپایی بوده، مدارک اندکی در دسترس است. حتی فسیل‌های اواخر میوسن نشان می‌دهند بسیاری از انسان‌تباران منقرض‌شده همچنان ویژگی‌های درخت‌زی، مانند بازوهای دراز و انگشتان خمیده را حفظ کرده بودند.
افزون‌بر‌این، بررسی‌های مربوط به ساییدگی دندان‌ها و ایزوتوپ‌های کربن نشان می‌دهد برخی انسان‌تباران حتی در زیستگاه‌های باز همچنان به منابع غذایی درختان متکی بودند. رژیم غذایی آن‌ها شباهت زیادی به شامپانزه‌های امروزی داشت و همین موضوع، ارزش شامپانزه‌ها را به‌عنوان الگوی مقایسه‌ای افزایش می‌دهد.
دراموند کلارک توضیح می‌دهد: «راه‌رفتن دوپایی ما حتی پس از تغییر زیستگاه‌ها به مناطق باز، همچنان در درخت‌ها تکامل یافت.» به بیان دیگر، نیاکان انسان همانند استفاده از چرخ‌های کمکی دوچرخه، مهارت‌های راه‌رفتن را در درختان تمرین و با گرفتن شاخه‌ها تعادل خود را حفظ کردند. این تمرین تدریجی، مهارت‌های لازم برای حرکت در زیستگاه‌های باز با منابع غذایی پراکنده را به آن‌ها داد و امکان گسترش در سراسر جهان را فراهم کرد.
پژوهش در مجله Frontiers in Ecology and Evolution منتشر شده است.
