اولین جلسه شورای سیاستگذاری رویداد سرآمدان حوزه هوش مصنوعی برگزار شد. حاضران در این جلسه به ضرورت شناسایی ظرفیت‌های شرکت‌ها و نهادهای تأمین مالی حوزه هوش مصنوعی تأکید کرده و جایزه «سرآمدان هوش مصنوعی» را به‌عنوان عامل محرکی برای جامعه نخبگان و آشنایی عموم مردم با هوش مصنوعی معرفی کردند.
محمد هادی زاهدی، رئیس انجمن هوش مصنوعی، در نخستین جلسه شورای سیاستگذاری رویداد «سرآمدان حوزه هوش مصنوعی کشور» که به میزبانی پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات برگزار شد، گفت:
تقویت زیست‌بوم هوش مصنوعی یکی از بخش‌های حیاتی است و از جمله راهکارهای تحقق آن، معرفی چهره‌های پیشگام و سرآمد این عرصه به جامعه است تا امکان استفاده از این توانمندی‌ها فراهم شود.
– محمد هادی زاهدی، رئیس انجمن هوش مصنوعی
زاهدی پراکنده بودن ظرفیت‌های کشور را از چالش سال‌های اخیر عنوان کرد و گفت: «با وجود ظرفیت‌های بسیار مطلوبی که در کشور در اختیار داریم، این داشته‌ها در حوزه‌های گوناگون از جمله صنعت، سرمایه انسانی و داده‌های اطلاعاتی، هنوز به صورت یکپارچه و عملیاتی درنیامده‌اند.»
رئیس انجمن هوش مصنوعی، با اشاره به سرآمدان موجود در کشور در حوزه هوش مصنوعی، ادامه داد: «یکی از این ظرفیت‌ها، شرکت‌ها هستند. در کشور شرکت‌هایی وجود دارند که توانسته‌اند به درستی از پتانسیل سازمان‌ها و نهادها بهره‌برداری کرده و با شناسایی صحیح مسیر، در رقابت‌های حرفه‌ای حضور یابند.»
او با تأکید بر اینکه در مسیر شناسایی ظرفیت‌ها نباید صرفاً به خروجی مقاله‌های دانشگاهی اکتفا کرد، افزود: «لازم است در کنار اساتید دانشگاه، به شرکت‌هایی توجه کنیم که محصولی در این حوزه توسعه داده‌اند؛ محصولی که اکنون به مرحله تجاری‌سازی رسیده و در حال استفاده است.»
زاهدی نهادهای سرمایه‌گذار را به عنوان یکی دیگر از سرآمدان این حوزه نام برد و یادآور شد: «ما نیاز داریم که این نهادها را شناسایی کرده و آن‌ها را در مسیر رقابت حرفه‌ای وارد کنیم.»
جلوگیری از ضررهای میلیاردی با استفاده از هوش مصنوعی در صنعت
مشاوران و متخصصانی وجود دارند که می‌توانند در ارتقای سطح دانش سازمانی، چابک‌سازی ساختار و حتی کوچک‌سازی سازمانی کمک مؤثری ارائه دهند. یکی از مسائل مهمی که بارها در سازمان‌ها مطرح شده، فرایند پیچیده و طولانی مناقصه و خرید تجهیزات است. از زمان سفارش تا تحویل، ممکن است به دلایل مختلفی همچون نوسانات ارزی یا اتفاقات طبیعی و غیرطبیعی، پروژه بارها دچار تأخیر شود.
– محمد هادی زاهدی، رئیس انجمن هوش مصنوعی
او در ادامه توضیح داد: «در شرکت‌های پتروشیمی و فولادی، توقف خط تولید هزینه‌ای چند میلیاردی به همراه دارد، در حالی که استفاده از هوش مصنوعی برای پیش‌بینی خرابی تجهیزات و قطعات می‌تواند از این ضرر جلوگیری کند. سازمان‌هایی که فرایند هوشمندسازی را به‌درستی انجام می‌دهند، در حوزه‌هایی همچون استخدام نیروی انسانی، جذب هیئت علمی و سایر فرایندهای اداری نیز می‌توانند بهره‌وری خود را افزایش دهند. این نهادها نیز می‌توانند در زمره سرآمدان این حوزه قرار گیرند.»
او دانش‌آموزان و دانشجویان را نیز جزئی از سرمایه‌های اصلی این زیست‌بوم دانست و گفت: «جوانان کشور، بخش پیشران فناوری به‌ویژه در حوزه هوش مصنوعی محسوب می‌شوند. در کشورهایی مانند مالزی، بخشی از درآمد خانوارها از فعالیت فرزندانشان در حوزه تحلیل داده تأمین می‌شود و این نشان می‌دهد اگر آموزش و بسترسازی صحیح انجام گیرد، این قشر می‌تواند نقش بزرگی در آینده ایفا کند.»
رئیس انجمن هوش مصنوعی در پایان گفت: «با حمایت تمامی دستگاه‌ها و اقدامات صورت‌گرفته در وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، امیدواریم این زیست‌بوم روزبه‌روز پویاتر شود. ما امروز در نخستین نشست شورای سیاستگذاری، این موضوعات را آغاز کردیم و در جلسات آینده نیز موضوعات دقیق‌تری را با حضور متخصصان پیگیری خواهیم کرد.»
جایگاه هوش مصنوعی ایران در آمارهای جهانی
در ادامه این جلسه، داود ادیب، رئیس هیات مدیره انجمن صنفی کارفرمایی شرکت‌های فناور هوش مصنوعی و اقتصاد دیجیتال ایران، به شاخصی جهانی «AI Democratic Value Index» اشاره کرد که نقش و مشارکت سرآمدان و نخبگان در اکوسیستم هوش مصنوعی یک کشور را می‌سنجد.
ادیب توضیح داد: «این شاخص شامل ۱۲ سؤال است که به موضوعاتی نظیر میزان توجه حاکمیت به مردمی بودن صنعت هوش مصنوعی، حضور نخبگان در تصمیم‌گیری‌ها و نحوه مشارکت آن‌ها در شوراهای عالی می‌پردازد. متأسفانه جایگاه ایران در این شاخص در سال ۲۰۲۰ سنجیده نشد و در این سه سال، ۸۰ کشور برای بهبود امتیاز خود تلاش کرده‌اند.»
ادیب به چالش اساسی «ناترازی» در حوزه هوش مصنوعی کشور اشاره کرد و گفت: «ما باید فاصله میان کاربردی‌سازی و حوزه‌های دانشی را کم کنیم. ایران در حوزه دانشی در میان ۱۹۳ کشور جهان رتبه ۲۹ را دارد اما در حوزه کاربردی‌سازی این دانش، در جایگاه ۹۰ تا ۱۰۰ قرار گرفته است.»
تلاش برای ایجاد همگرایی مؤثر با جایزه «سرآمدان هوش مصنوعی»
لیلا محمدی، در ادامه نخستین نشست سیاستگذاری رویداد سرآمدان هوش مصنوعی کشور، اعلام کرد که این جلسه با هدف تدوین چارچوب و سیاست‌های کلی یک جایزه ملی برگزار شده است. او افزود این جایزه بنا به پیشنهاد انجمن ملی هوش مصنوعی طراحی شده و پژوهشگاه ارتباطات به عنوان میزبان دبیرخانه دائمی آن انتخاب شده است.
محمدی تأکید کرد که هرچند پیش از این جوایز و برنامه‌های مشابهی توسط سایر انجمن‌ها و نهادها در کشور برگزار شده اما وجه تمایز این جلسه، تلاش برای ایجاد همگرایی مؤثر از طریق دعوت از نمایندگان بخش‌های متنوع، نظیر سندیکای صنعت مخابرات، بود تا چارچوبی پایدار و در عین حال تأثیرگذار طراحی شود.
رئیس پژوهشگاه ارتباطات در پاسخ به پرسشی درباره زمان برگزاری، اعلام کرد که طبق برنامه‌ریزی‌های اولیه، نخستین دوره این جایزه برای اواخر پاییز یا اوایل زمستان سال جاری پیش‌بینی شده است. او با اشاره به حضور نمایندگانی از دانشجویان، شرکت‌های دانش‌بنیان و صنعت در این جلسه، خاطرنشان کرد که این جایزه به یک حوزه خاص محدود نخواهد بود و قرار است شاخه‌های متنوعی از هوش مصنوعی را پوشش دهد.
در وضعیتی که شاهد سرمایه‌گذاری‌های گسترده از سوی کشورهای منطقه هستیم، این جایزه می‌تواند به عنوان یک نشانه و پیام خارجی، بیانگر جدیت ایران در این حوزه باشد. این رویداد همچنین فرصتی برای سنجش و دیده‌شدن فعالیت‌های متخصصان داخلی است و می‌تواند هم به عنوان یک عامل محرک برای جامعه نخبگان عمل کند و هم ابزاری برای افزایش آشنایی عموم مردم با اهمیت هوش مصنوعی در زندگی روزمره، اقتصاد و حکمرانی باشد.
– لیلا محمدی، رئیس پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات
محمدی در پایان گفت: «رشد هوش مصنوعی ابعاد مختلفی دارد؛ خوشبختانه در کشور ما از نظر نیروی انسانی، استعدادها، رشته‌های تحصیلی دانشگاهی و اساتید وضعیت خوبی داریم. شرکت‌های توانمندی نیز در این حوزه شکل گرفته‌اند. وزارت ارتباطات نیز زیرساخت‌های لازم برای توسعه سریع‌تر این فناوری را فراهم کرده و در بخش صنایع نیز حرکت‌هایی برای کاربردی‌سازی و توسعه استفاده از هوش مصنوعی آغاز شده است. امیدواریم این جایزه در جهت‌دهی و تقویت این روند نقش مؤثری ایفا کند.»
