اکوایران: به گفته دو مقام ارشد ایرانی، گفت‌وگوها میان آمریکا و جمهوری اسلامی ایران بر سر برنامه هسته‌ای تهران به دلیل اختلاف‌نظر درباره غنی‌سازی اورانیوم با مانع مواجه شده است.
به گزارش اکوایران، به نقل از نشنال‌نیوز، به گفته دو مقام ارشد ایرانی، گفت‌وگوها میان آمریکا و جمهوری اسلامی ایران بر سر برنامه هسته‌ای تهران به دلیل اختلاف‌نظر درباره غنی‌سازی اورانیوم با مانع مواجه شده است.
رد دعوت‌نامه؟
به ادعای نشنال‌نیوز، به گفته یکی از این مقامات، پس از آنکه استیو ویتکاف، مذاکره‌کننده آمریکایی اعلام کرد که در هیچ توافقی اجازه غنی‌سازی داده نخواهد شد، جمهوری اسلامی ایران «دعوت‌نامه» ارائه‌شده توسط عمان به‌عنوان میانجی برای برگزاری دور پنجم مذاکرات در رم در روز جمعه پیش‌رو را نپذیرفته است. ویتکاف روز دوشنبه گفت غنی‌سازی «یکی از خطوط قرمز بسیار روشن» دولت ترامپ است.
به نظر می‌رسد اظهارات او مقامات جمهوری اسلامی ایران را نسبت به مفید بودن ادامه مذاکرات دچار تردید کرده است. تهران می‌خواهد در هر توافقی حق غنی‌سازی برای اهدافی که مقامات آن را «برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای» برای مقاصد علمی و کشاورزی توصیف می‌کنند، حفظ کند.
این مقام که نخواست نامش فاش شود، گفت: «جمهوری اسلامی ایران نمی‌خواهد دور دیگری از گفت‌وگوها برگزار شود و باز هم گفت‌گوها شکست بخورد». او افزود: «بدون غنی‌سازی، توافقی در کار نخواهد بود. اما اگر هدف جلوگیری از ساخت سلاح هسته‌ای باشد، می‌توانیم به توافق برسیم.»
درون مذاکرات
روزنامه نشنال، موفق به دریافت ویزای مطبوعاتی نادری برای حضور در کنفرانسی شد که توسط وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران برگزار شده بود. مقامات در تهران جزئیاتی بی‌سابقه از مواضع خود در مذاکرات جاری ارائه دادند.
مقامات ایرانی مذاکراتی را که صرفاً بر فعالیت‌های هسته‌ای متمرکز است و شامل موضوعاتی مانند برنامه موشکی یا سیاست‌های منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران نمی‌شود، تا اینجا «محترمانه» توصیف کردند. اما یکی از مقامات گفت که اصرار آمریکا بر غنی‌سازی صفر یک «مشکل جدی» است، و ایرانی‌ها از آنچه مواضع بلندپروازانه و متناقض واشنگتن می‌دانند، ناامید شده‌اند.
مقام دوم افزود: «آمریکا به تهدید و تحریم‌های جدید متوسل شده است. این موضوع فضای مذاکرات را تیره کرده است». هفته گذشته در جریان سفر به کشورهای حاشیه خلیج فارس، رئیس‌جمهور آمریکا دونالد ترامپ از «ملت‌های باوجدان» خواست تا جمهوری اسلامی ایران را منزوی کنند تا زمانی که به «شریکی خواهان صلح» تبدیل شود.
عمان که نقش میانجی در مذاکرات دارد، به گفته مقام اول، «نکات مثبتی» پیشنهاد کرده که می‌تواند به خروج مذاکرات از بن‌بست فعلی کمک کند. او افزود: «اگر هیات ایرانی روز جمعه به رم برود، امیدوارم شرایط متفاوت باشد و مذاکرات پیشرفت کند.»
به گفته یکی از مقامات، چهار دور مذاکره گذشته «اغلب غیرمستقیم» بوده‌اند، و او «فشار» از طریق تحریم‌ها و استقرار نظامی آمریکا در خاورمیانه را از دلایل عدم گفت‌وگوی مستقیم عنوان کرد.
خطوط قرمز
در حالی که جمهوری اسلامی ایران توقف کامل غنی‌سازی را رد می‌کند، اما برای مذاکره درباره میزان و مکان‌های فعالیت‌های هسته‌ای آمادگی دارد. این نشان می‌دهد که ممکن است ایران با اعمال محدودیت‌هایی در درصد غنی‌سازی اورانیوم، در ازای لغو تحریم‌ها، موافقت کند. یکی از مقامات گفت: «سطح غنی‌سازی و مکان‌ها قابل مذاکره‌اند، به شرطی که تحریم‌ها لغو شوند.»
به گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در وین، از زمان خروج دولت نخست ترامپ از توافق هسته‌ای قبلی میان جمهوری اسلامی ایران و قدرت‌های جهانی، تهران اورانیوم را تا سطح ۶۰ درصد غنی‌سازی کرده است، یعنی تنها یک گام مانده تا گریز هسته‌ای.
جمهوری اسلامی ایران می‌گوید هر توافق جدیدی باید همان منطق توافق قبلی را دنبال کند، با وجود اینکه هر دو طرف می‌دانند آن توافق ایده‌آل نبوده است. ترامپ در سال ۲۰۱۸ از توافق خارج شد و آن را «بدترین توافق تاریخ» خواند.
یکی از مقامات درباره نخستین دیدار میان دو کشور در پایتخت عمان، مسقط، که ماه گذشته برگزار شد، گفت: «ما هم می‌دانیم شما از برجام خوشتان نمی‌آید، ما هم دیگر از آن خوشمان نمی‌آید. اما باور داریم منطق آن هنوز معتبر است، ایجاد اعتماد و شفافیت درباره برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای‌مان در ازای لغو تحریم‌ها.»
مذاکرات هنوز به مرحله بررسی جزئیات دقیق درباره نحوه کاهش محدودیت‌ها نرسیده‌اند. تهران می‌گوید ابتدا می‌خواهد موضع آمریکا درباره غنی‌سازی را مشخص کند.
یکی از مقامات گفت: «هنوز به آن مرحله نرسیده‌ایم. اول باید بفهمیم موضع آمریکا چیست. اگر اصرار بر غنی‌سازی صفر داشته باشند، توافقی در کار نخواهد بود. اما اگر بتوانیم مذاکرات را ادامه دهیم، بعد از آن درباره نحوه رفع تحریم‌ها تصمیم می‌گیریم، اینکه به‌صورت مرحله‌ای باشد یا یک‌جا.»
تندروها در آمریکا و اسرائیل با هرگونه توافق مخالف‌اند و خواستار حذف کامل برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران هستند. ایران از فشارهایی که بر مذاکره‌کنندگان آمریکایی از سوی مخالفان توافق وارد می‌شود، آگاه است. یکی از مقامات گفت: «اما این دیگر مشکل من نیست.»
در عین حال، ایران می‌گوید که مایل است دیپلماسی را برای رسیدن به راه‌حل ادامه دهد. این مقام افزود: «ما درک می‌کنیم که باید بازی برد-برد باشد. برایمان مشکلی ندارد اگر طرف مقابل بعد از مذاکرات ادعای پیروزی کند، همان‌طور که ما هم می‌توانیم چنین ادعایی داشته باشیم.»
