در مقابل، داده‌های گزارش جاب‌ویژن نشان می‌دهد رشته‌هایی که بازار کار مناسبی ندارند و به همین دلیل بیشترین میزان نارضایتی را در بین فارغ‌التحصیلان داشته‌اند هم فیزیک، جغرافیا و تاریخ و باستان‌شناسی بوده‌اند.
بر همین اساس، سه رشته کامپیوتر، مهندسی صنایع و مدیریت مالی/ حسابداری رشته‌هایی هستند که راضی‌ترین فارغ‌التحصیلان را دارند. در میان دانشگاه‌های کشور هم صنعتی شریف، تهران و امیرکبیر به‌ترتیب راضی‌ترین فارغ‌التحصیلان را داشته‌اند.
یافته جالب گزارش جاب‌ویژن این است که در میان فارغ‌التحصیلان شاغل افرادی که در بخش خصوصی فعالیت می‌کنند از انتخاب‌های خود راضی‌ترند. در این گزارش آمده است که «۶۴ درصد از فارغ‌التحصیلان شاغل در بخش خصوصی از انتخاب رشته تحصیلی خود راضی‌اند.»
مشاغل پرتقاضا رشته تحصیلی اختصاصی ندارن
در بخش دیگری از این گزارش این نتیجه حاصل شده است که «دانشگاه‌ها همچنان نتوانسته‌اند با تحولات سریع بازار کار همگام شوند.» یافته‌های جاب‌ویژن نشان می‌دهد که رشته‌های تحصیلی دانشگاهی اغلب بی‌ارتباط با نیازهای واقعی بازار کار هستند و بسیاری از مشاغل پرتقاضا، هیچ جایگاهی در سرفصل‌های آموزشی ندارند.
در واقع، درصد بالایی از افراد شاغل در بازار کار ایران در حوزه‌هایی فعالیت می‌کنند که تحصیلات مرتبطی با آن نداشته‌اند:
- دیجیتال مارکتینگ و سئو: ۸۳ درصد شاغلان با رشته غیرمرتبط
- خدمات پشتیبانی و مشتریان: ۸۰ درصد
- خرید و تدارکات: ۷۱ درصد
- مسئول دفتر و کارمند اداری: ۵۹ درصد
- مدیر محصول و مالک محصول: ۵۶ درصد
- ترجمه و تولید محتوا: ۵۶ درصد
این آمار نشان می‌دهد حوزه‌هایی مثل دیجیتال مارکتینگ، سئو، مدیریت محصول و حتی تولید محتوا امروز از ترندهای اصلی بازار کار ایران هستند اما در دانشگاه‌ها رشته‌ای مستقل یا آموزش کاربردی برای آن‌ها وجود ندارد.
مهارت تعیین‌کننده است
هرچند آمارهای مربوط به رشته تحصیلی و میزان رضایت از آن در میان فارغ‌التحصیلان و شاغلان نگران‌کننده‌اند، اما گزارش جاب‌ویژن یک پیام مثبت دارد: بازار کار بیش از آن که به مدرک اهمیت دهد، به مهارت و تجربه نیازمند است. بنابراین، «حتی اگر سیستم آموزشی ناکارآمد باشد، همچنان امکان موفقیت از مسیر مهارت‌آموزی، تجربه عملی و یادگیری مستمر وجود دارد.
نتایج گزارش جاب‌ویژن یک هشدار جدی برای خانواده‌ها و دانش‌آموزان دارد: «این داده‌ها یادآور می‌شود که انتخاب رشته باید بر پایه اطلاعات واقعی بازار کار انجام شود، نه صرفاً علاقه یا رتبه کنکور.»
انتخاب رشته، تصمیمی است که آینده افراد را رقم می‌زند. داوطلبان با در نظر گرفتن علاقه، استعداد، بازار کار و درآمد، می‌توانند بهترین انتخاب را برای خود داشته باشند.
گزارش کامل «راهنمای انتخاب رشته با نگاه به شرایط بازار کار» را اینجا بخوانید.
