کدام استان بالاترین تورم را در مهر داشته است؟

بررسی‌ها نشان می‌دهد از خرداد 1401 که با حذف ارز 4200 تومانی تورم ماهانه به بالاترین حد خود رسید، تورم ماهانه 5 درصدی مهرماه امسال، بیشترین تورم ماهانه محسوب می‌شود. نکته قابل توجه این است که استان‌های تهران و سیستان‌و‌بلوچستان که می‌توان آن‌ها را به‌ترتیب از توسعه یافته‌ترین و توسعه نیافته‌ترین استان‌های کشور دانست، کمترین تورم ماهانه را بین استان‌های کشور تجربه کرده‌اند.

فاصله تورم بین استان‌ها افزایش یافت

تورم ماهانه مهرماه 5 درصد شد و به بالاترین حد خود در سه سال اخیر رسیده است؛ استان چهارمحال و بختیاری با 7.1 درصد بیشترین تورم ماهانه را ثبت کرد. به‌طوری که تورم این استان 2.1 واحد درصد بالاتر از نرخ تورم کل کشور ایستاده است؛ همچنین تهران و سیستان وبلوچستان با 4 درصد بین استان‌های دیگر کمترین تورم را به خود اختصاص داده‌اند. 9 استان، تورمی کمتر از تورم کل کشور و 22 استان تورمی بالاتر از تورم کل کشور را به خود دیده‌اند.

تورم خوراکی‌‌ها همچنان می‌تازاند

تورم ماهانه خوراکی‌ها در مهرماه امسال، با 6.4 درصد به بالاترین حد خود از بهمن‌ماه سال گذشته رسیده است. چهارمحال و بختیاری با 9.4 درصد تورم ماهانه در خوراکی‌ها، بیشترین تورم را با فاصله نسبت به بقیه استان‌ها تجربه کرده است. استان سیستان‌وبلوچستان با 3.5 درصد کمترین تورم ماهانه خوراکی را تجربه کرده است. در ماه‌های اخیر، می‌توان افزایش قیمت خوراکی‌ها را که اغلب بالاتر از تورم غیرخوراکی و خدمات بوده، محرک اصلی تورم در بین زیر بخش‌های مختلف دانست. افزایش قیمت‌ها در مواد غذایی، خصوصا در گوشت، نان، میوه، خشکبار و سبزیجات که اقلام اصلی سفره مردم محسوب می‌شوند، در ماه‌های اخیر و خصوصا در مهرماه، بر تورم ماهانه تاثیر به‌سزایی داشته‌اند. اول بودن استان چهارمحال و بختیاری در تورم ماهانه کل را هم می‌توان ناشی از تورم 9.4 درصدی آن در خوراکی‌ها دانست.

افزایش کمتر تورم غیرخوراکی؛ تهران منتفع شد؟

تورم ماهانه غیرخوراکی‌ها و خدمات 4.2 درصد بوده است. فاصله 2.2 واحد درصدی بین این بخش با بخش خوراکی‌ها، نشان از اثر قابل توجه این اقلام در تورم مهر دارد. استان لرستان با 5.8 درصد و استان خراسان شمالی که از صدرنشیان بخش خوراکی بود با 3 درصد، به ترتیب بیشترین و کمترین تورم ماهانه غیرخوراکی‌ها را به خود اختصاص داده‌اند. تهران بعد از خراسان شمالی، کمترین تورم ماهانه بخش غیرخوراکی و خدمات را داشته و همین مورد تاثیر به‌سزایی در کمتر بودن تورم ماهانه مهرماه در استان تهران نسبت به دیگر استان‌ها داشته است. تورم اجاره که بیشترین سهم‌ را در تورم بخش غیرخوراکی‌ها دارد، در این ماه تنها 3 درصد رشد قیمت را به خود دیده است.

 براساس گزارش مرکز آمار تورم ماهانه مهرماه بدون تورم اجاره با 0.8 واحد درصد افزایش، معادل 5.8 درصد برآورد شده است. این مسئله نشان می‌دهد تورم مهرماه بدون بالا بودن نسبی یکی از مهم‌ترین بخش‌های خود، به این حد رسیده است. در واقع تورم اجاره جلوی افزایش مضاعف تورم مهرماه را گرفته است.

درست است که مکانیزم ماشه فعال شده اما طبق نظر کارشناسان، همچنان اثرات عملیاتی این مکانیزم (مثل کاهش شدید درآمد نفتی) بر اقتصاد ایران اعمال نشده است. درواقع برخی کارشناسان باور دارند که می‌توان تا حدی فعال شدن مکانیزم ماشه را بر انتظارات تورمی جامعه موثر دانست و این امر به افزایش مضاعف تورم در مهرماه سال جاری منجر شده است.