اکوایران: گوشت گرم از فهرست ارز ترجیحی خارج شد. این اتفاق از نگاه واردکنندگان و تولیدکنندگان گوشت قرمز صرفا پایان رانت گسترده به گروهی خاص بود. اما آمارهای تولید و مصرف موضوع دیگری را هم نشان میدهد و آن اینکه اگر
مدیریت درستی در سمت عرضه اتفاق نیافتد، قیمت گوشت قرمز گران تر میشود.
به گزارش اکوایران؛ «گوشت گرم از فهرست کالاهای اساسی خارج شد.» این خبر را شهرزاد مشیری، معاون وزیر جهاد کشاورزی اعلام کرد. به‌نقل از تسنیم، او با اشاره به چالش عدم تفکیک وظایف میان وزارت جهاد کشاورزی و سازمان برنامه و بودجه گفت: «به دلیل نبود تفکیک مشخص، تعیین اقلام کالای اساسی از جمله تخم‌مرغ نطفه‌دار یا گوشت گرم به وزارت جهاد سپرده نشده و امسال برخی از این اقلام از فهرست کالاهای اساسی حذف شده‌اند.»
اکنون این پرسش مطرح است که آیا حذف گوشت گرم از فهرست کالاهای اساسی به افزایش قیمت آن در بازار ختم میشود؟ دهک‌های پایین جامعه چقدر از این تصمیم آسیب می‌بینند؟ اساساً، سال گذشته که ۷۲ هزار تن گوشت گرم به نام این دهک‌ها وارد شد، آیا سهمی از آن به دستشان رسید؟ واردکنندگان و تولیدکنندگان گوشت قرمز معتقدند این اتفاق صرفا پایان رانت گسترده به گروهی خاص بود.
مجتبی عالی، مدیرعامل اتحادیه دامداران کشور در گفتگو با «اکوایران» با اشاره به حذف گوشت از فهرست کالاهای اساسی گفت: واردات گوشت با دلار ۲۸۵۰۰ تومانی، نه‌تنها به کاهش قیمت کمکی نکرد، بلکه با ورود گوشت بی‌کیفیت خارجی، بازار را از کنترل خارج کرده و تولیدکننده داخلی را متضرر ساخته است.
او با انتقاد از سیاست‌های حمایتی دولت در حوزه تأمین گوشت قرمز و لبنیات، گفت که این دو محصول از مواد غذایی اساسی و پروتئینی مورد نیاز مردم هستند، اما به دلیل کاهش مصرف ناشی از فشار اقتصادی، سلامت جامعه با تهدید مواجه شده است.
عالی ادامه داد: ما می‌توانیم گوشت گوساله را به‌صورت بسته‌بندی و با قیمت حدود ۴۶۰ هزار تومان و گوشت گوسفند را بین ۵۵۰ تا ۶۰۰ هزار تومان تحویل دولت دهیم، اما دولت هیچ اعتقادی به تشکل‌ها ندارد و یارانه‌ها و منابع واردات گوشت را به واسطه‌گرها و یکسری انجمن های وارداتی بسته بندی داده که نتیجه‌اش نابودی تولید داخل بوده است. توجه کنید، ما قیمت گوشت را ۴۶۰ هزار تومان می فروشیم، البته الان 420 هزار تومان میفروشیم و قرار است بزودی به 460 هزار تومان بفروشیم. اکنون دامدار از فروش گوشت تنها حدود ۳ درصد سود می‌کنند. گوشت تنها کالایی است که قیمت آن در طول یک سال ثابت مانده است، در حالی‌که قیمت سایر کالاها بارها افزایش یافته‌اند.
عالی تاکید کرد: اگر در بازار مصرف قیمت گوشت قرمز 800 هزار تومان یا یک میلیون تومان به دست مصرف کننده نهایی میرسد؛ ارتباطی به تولیدکننده ندارد.
او افزود: سال گذشته یک میلیارد و ۲۵۰ میلیون دلار برای واردات گوشت گرم هزینه شد، اما معلوم نیست این گوشت‌ها کجا رفتند و چه تأثیری بر بازار گذاشتند. نه قیمت پایین آمد، نه بیماری کمتر شد و نه تغذیه مردم بهتر شد.
مدیرعامل اتحادیه دامداران کشور همچنین، کیفیت گوشت های وارداتی سال گذشته را نیز به نقد کشید و گفت: در این مدت گوشت از هندوستان، پاکستان و کشورهای آفریقایی وارد می‌شد. این گوشت‌ها هم معمولاً از بوفالو یا گاوهای پیر و چندساله هستند که کیفیت مناسبی ندارند، درحالی‌که گوشت تولید داخل ایران (گوسفند و گوساله نر ایرانی) به‌مراتب باکیفیت‌تر است و حتی کشورهای عربی و خلیج فارس برای خرید آن رقابت دارند.
مدیرعامل اتحادیه دامداران کشور درباره میزان تولید داخل گفت: تولید گوشت کشور حدود ۹۱۰ هزار تن است که پاسخگوی نیاز داخلی است و حتی ظرفیت صادرات هم وجود دارد، اما مشکلاتی مانند قطع برق دامداری‌ها و نبود حمایت مالی، تولید را تهدید میکند. ما از میخواهیم، دولت به جای قیمت‌گذاری دستوری، برق و نقدینگی دامداران را تأمین کند و اجازه دهد تشکل‌ها برنامه تولید را اجرا کنند. اگر هم نمی‌خواهند کاری انجام دهند، حداقل اعلام کنند تا ما مستقل کار کنیم و دولت فقط مانع نشود.
فساد در یارانه‌ای گوشت گرم
داوود رنگی عضو انجمن واردکنندگان فرآورده‌های خام دامی در گفتگو با «اکوایران» در تایید صحبتهای عالی کاهش بودجه ارزی گوشت گرم را پایان رانت و فساد در بازار گوشت گرم مطرح کرد.
علی جابریان، عضو انجمن واردکنندگان فرآورده‌های خام دامی نیز در گفتگو با «اکوایران»، خروج گوشت گرم از لیست کالاهای اساسی را اقدامی درست و منطقی اعلام کرد. او با اشاره به وضعیت بازار گوشت در کشور گفت که واردات گوشت در شرایط فعلی باید بسیار محدود باشد، چرا که تولید داخلی با وجود مصرف پایین‌تر نسبت به متوسط جهانی، پاسخگوی نیاز کشور است.
جابریان با اشاره به سیاست توزیع گوشت گرم از سوی دولت توضیح داد که هدف از این سیاست، دسترسی اقشار کم‌درآمد به گوشت گرم بوده، اما در عمل به‌دلیل نبود مکانیزم توزیع مناسب، بخشی از این گوشت‌ها به مصرف‌کننده واقعی نمی‌رسد. به گفته جابریان، تعیین دو نرخ برای گوشت در بازار منجر به بروز فساد و سوءاستفاده‌های مختلف میشود.
او افزود که وقتی گوشت گرم با قیمت حدود ۳۰۰ هزار تومان توزیع میشود ولی سیستم توزیع ناکارآمد است، بخشی از این کالا سر از مراکز عمده مصرف درمی‌آورد، درحالی‌که باید به خانوارهای هدف برسد.
این فعال اقتصادی تأکید کرد که حذف گوشت گرم از فهرست کالاهای اساسی اقدامی درست است و مانع از شکل‌گیری رانت و فساد در بازار خواهد شد. به گفته او، پرداخت نشدن قیمت واقعی گوشت، زمینه‌ساز سوءاستفاده‌هایی میشود که در نهایت به زیان منابع عمومی تمام میشود.
جابریان درباره آمار تولید داخلی گوشت نیز گفت که عدد دقیقی در این‌باره وجود ندارد. آماری که وزارت جهاد کشاورزی اعلام میکند با آمار کشتارگاه‌ها متفاوت است. برای مثال، در حالی‌که سال‌ها گفته شده تولید داخلی حدود ۹۰۰ هزار تن است، آمار کشتارگاه‌ها رقمی حدود ۵۰۰ هزار تن را نشان میدهد. این اختلاف آماری قابل‌توجه است و نشان میدهد دقت کافی در این حوزه وجود ندارد، اما ملاک میدانی آن است که گوشت در بازار وجود دارد یا خیر. هم‌اکنون گوشت در بازار موجود است و کمبود احتمالی هم با واردات یا کاهش مصرف جبران میشود. گوشت در ایران هیچ‌گاه به‌عنوان یک بحران مطرح نبوده، گفت که در مقاطع مختلف ممکن است مشکلاتی در توزیع پیش آمده باشد، اما بحران جدی در زمینه تأمین گوشت مشاهده نشده است.
در این میان یک منبع آگاه نیز به «اکوایران» گفت: گوشت یارانه‌ای بعضاً از مسیر خود منحرف میشود و به‌جای خانوارها، به دست رستوران‌ها یا پیمانکارانی میرسد که در دانشگاه‌ها یا پادگان‌ها فعالیت دارند. به گفته او، این پیمانکاران که قراردادهایشان بر مبنای قیمت بالاتر بسته شده، گوشت یارانه‌ای را با تخلف تهیه می‌کنند و سود پنهانی می‌برند.
او تأکید کرد که یارانه دادن به گوشت نه‌تنها باعث کاهش قیمت غذا برای مصرف‌کننده نمی‌شود، بلکه در مواردی منجر به سودجویی میشود. رستورانی که گوشت را ارزان می‌خرد، محصولش را ارزان‌تر نمی‌فروشد، بلکه قیمت غذا را بر اساس نرخ آزاد گوشت محاسبه میکند و یارانه را به سود خود تبدیل میکند.
مرور داده‌های موجود نشان میدهد که قیمت گوشت گرم در بازار رشد خواهد کرد. اگرچه تقاضا ثابت است . اما عرضه کاهش خواهد یافت یا عرضه به قیمت گذشته نخواهد و درنتیجه قیمت گوشت قرمز به صورت غیر مستقیم رشد میکند.
