به گزارش اکوایران، فشار بین‌المللی بر اسرائیل به‌دلیل عملیات نظامی جدیدش در نوار غزه که تنها طی چند روز صدها کشته بر جای گذاشته، به‌طرز چشمگیری افزایش یافته است.
رهبران بریتانیا، فرانسه و کانادا روز دوشنبه هشدار دادند که اگر اسرائیل عملیات نظامی خود را متوقف نکند و همچنان مانع ورود کمک‌های بشردوستانه به غزه شود، ممکن است «اقدامات مشخصی» از جمله تحریم‌های هدفمند را علیه آن اعمال کنند.
به گزارش سی‌ان‌ان، اسرائیل هم‌زمان با خروج دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، از منطقه بدون دستیابی به توافق آتش‌بس یا مبادله گروگان‌ها، عملیات جدید و ویرانگری را در غزه آغاز کرد.
ارتش اسرائیل اعلام کرد که نیروهایش در قالب عملیات «ارابه‌های گیدئون» طی یک روز گذشته وارد شمال و جنوب غزه شده‌اند؛ عملیاتی که اسرائیل پیشتر هشدار داده بود اگر حماس با توافق گروگان‌ها مطابق شروط اسرائیل موافقت نکند، آغاز خواهد شد. این عملیات زمینی پس از چند روز حملات شدید هوایی به نوار غزه صورت گرفت؛ حملاتی که به گفته مقامات بهداشت محلی، خانواده‌هایی را به‌طور کامل نابود کرده است.
اسرائیل گفته که اجازه ورود مقدار محدودی غذا به غزه را خواهد داد؛ اقدامی که بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر این کشور، تلویحاً آن را نتیجه فشار شدید متحدان دانسته است. روز دوشنبه، سازمان اسرائیلی مسئول تأیید ورود کمک‌ها اعلام کرد که پنج کامیون وارد غزه شده‌اند. با این حال، تام فلچر، رئیس امور بشردوستانه سازمان ملل، این اقدام را «محدود» و «قطره‌ای در دریای نیازهای فوری» توصیف کرد. این تحولات در حالی رخ می‌دهد که مذاکرات غیرمستقیم میان حماس و اسرائیل از روز شنبه در دوحه، پایتخت قطر، آغاز شده است.
عملیات جدید اسرائیل در غزه چیست؟
کابینه امنیتی اسرائیل در تاریخ ۵ مه با عملیات جدید نظامی در غزه موافقت کرد. ارتش اسرائیل اعلام کرد که هدف این عملیات، تحقق «تمام اهداف جنگ در غزه» است، از جمله شکست کامل حماس و آزادی باقی گروگان‌ها در این منطقه. نتانیاهو روز دوشنبه اعلام کرد که اسرائیل قصد دارد «کنترل کامل نوار غزه» را در دست بگیرد.
در حالی که سفر ترامپ به منطقه به توافقی میان طرفین منجر نشد، اسرائیل عملیات خود را ابتدا با مجموعه‌ای از حملات هوایی شدید و سپس با گسترش عملیات زمینی در روز یکشنبه ادامه داد.
ارتش اسرائیل روز یکشنبه اعلام کرد که در طول یک هفته گذشته، بیش از ۶۷۰ «هدف مرتبط با حماس» را در قالب موجی از حملات هوایی در سراسر غزه مورد هدف قرار داده است.
بامداد دوشنبه، نیروهای اسرائیلی انبار تجهیزات پزشکی در مجتمع پزشکی ناصر در محله خان‌یونس در جنوب غزه را هدف قرار دادند و بخشی از تجهیزات اهدایی سازمان کمک پزشکی به فلسطینیان (MAP) آسیب دید.
به گفته مقامات بهداشت در غزه، عملیات نظامی اسرائیل در ۲۴ ساعت گذشته دست‌کم ۱۳۶ نفر را کشته و آخرین بیمارستان فعال در شمال غزه را تعطیل کرده است. طبق گزارش وزارت بهداشت فلسطین، خانواده‌هایی در خواب به‌طور کامل کشته شده‌اند. از روز پنجشنبه تاکنون، بیش از ۴۰۰ نفر کشته و بیش از ۱۰۰۰ نفر دیگر زخمی شده‌اند. بر پایه آمار وزارت بهداشت، از زمان آغاز جنگ اسرائیل علیه غزه در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ تاکنون، بیش از ۵۳ هزار نفر در این منطقه کشته شده‌اند که بیشتر آنان را زنان و کودکان تشکیل می‌دهند.
آخرین وضعیت کمک‌های بشردوستانه به غزه
دفتر نخست‌وزیر اسرائیل روز یکشنبه اعلام کرد که به دلیل «نیاز عملیاتی»، اجازه خواهد داد مقدار محدودی غذا وارد غزه شود تا از قحطی در این منطقه جلوگیری شود، قحطی‌ای که به گفته اسرائیل می‌تواند عملیات نظامی‌اش را به خطر بیندازد.
بنیامین نتانیاهو همچنین تلویحاً هشدار داده که اگر محاصره ۱۱ هفته‌ای این سرزمین را برندارد، ممکن است حمایت نزدیک‌ترین متحدانش از جمله ایالات متحده را از دست بدهد؛ محاصره‌ای که بحران انسانی در غزه را تشدید کرده و به گفته سازمان‌های امدادی، می‌تواند به قحطی گسترده منجر شود.
سازمان ملل پیشتر هشدار داده بود که جمعیت بیش از ۲.۱ میلیون نفری غزه پس از ۱۹ ماه جنگ و آوارگی در معرض خطر جدی قحطی قرار دارد.
رهبران بریتانیا، فرانسه و کانادا از اسرائیل خواسته‌اند عملیات نظامی در غزه را متوقف کرده و اجازه ورود کمک‌های بشردوستانه را بدهد. در بیانیه مشترک آن‌ها آمده: «اگر اسرائیل عملیات نظامی جدید را متوقف نکند و محدودیت‌ها بر کمک‌های بشردوستانه را برندارد، اقدامات مشخص بیشتری در پاسخ انجام خواهیم داد.» آن‌ها هشدار دادند که این اقدامات می‌تواند شامل تحریم‌های هدفمند شود.
نتانیاهو در واکنش، این رهبران را به «تقدیم پاداشی بزرگ» به نیروهای حماس که در ۷ اکتبر به اسرائیل حمله کردند متهم کرد و گفت آن‌ها با این کار «دعوت به تکرار فجایع مشابه» می‌کنند.
در بیانیه مشترک جداگانه‌ای، وزرای خارجه ۲۳ کشور از جمله فرانسه، آلمان، ایتالیا، بریتانیا و نمایندگان اتحادیه اروپا از اسرائیل خواستند فوراً اجازه ازسرگیری کامل ورود کمک‌ها به غزه را بدهد و شرایط را برای فعالیت مستقل و بی‌طرفانه سازمان ملل و نهادهای بشردوستانه برای نجات جان انسان‌ها فراهم کند.
این بیانیه همچنین تاکید کرد: «با اینکه نشانه‌هایی از آغاز محدود کمک‌ها دیده می‌شود، اسرائیل بیش از دو ماه مانع ورود کمک‌های بشردوستانه به غزه شده. مواد غذایی، دارو و ملزومات ضروری تمام شده‌اند. مردم با گرسنگی شدید روبه‌رو هستند. مردم غزه باید کمک‌هایی را که به‌شدت نیاز دارند، دریافت کنند.»
نتانیاهو پیشتر روز دوشنبه اعتراف کرده بود که اگر در غزه «وضعیتی از قحطی» به وجود آید، اسرائیل «به‌سادگی حمایت بین‌المللی را از دست خواهد داد.»
او در پیامی در تلگرام گفت: «حتی نزدیک‌ترین متحدان‌مان در جهان، سناتورهای آمریکایی که شخصاً می‌شناسم و دهه‌ها از حامیان پرشور و بی‌قید و شرط اسرائیل بوده‌اند به من می‌گویند: ما همه‌جور حمایتی برای پیروزی به شما کرده‌ایم، از سلاح گرفته تا تلاش‌ها برای نابودی حماس و محافظت در شورای امنیت سازمان ملل، اما یک چیز را نمی‌توانیم بپذیریم؛ تصاویر قحطی جمعی… اگر چنین اتفاقی بیفتد، دیگر نمی‌توانیم از شما حمایت کنیم.»
نتانیاهو این سخنان را تا حد زیادی برای آرام کردن جناح راست‌گرای تندرو در اسرائیل بیان کرد که به‌شدت با ورود هرگونه کمک، حتی برای غیرنظامیان غزه، مخالفت می‌کنند. در پاسخ به این سوال که کمک‌ها چه زمانی وارد غزه خواهند شد، دفتر نتانیاهو گفت: «در آینده نزدیک این اتفاق خواهد افتاد.»
یک نهاد بحث‌برانگیز با حمایت آمریکا به‌نام بنیاد کمک بشردوستانه غزه (GHF) که مسئولیت تحویل کمک‌ها را بر عهده دارد، از تصمیم اسرائیل برای ورود غذا را به عنوان «سازوکار موقت» تا زمان آغاز کامل فعالیت بنیاد، استقبال کرد.
قرار است این بنیاد، کمک‌ها را از طریق مکانیزمی بسیار کنترل‌شده که مورد تأیید اسرائیل و آمریکاست، وارد غزه کند. مکانیزمی که به گفته دو کشور، طراحی شده تا مانع «دزدیدن» کمک‌ها توسط حماس شود.
با توجه به اینکه محل‌های اولیه تحویل کمک فقط در جنوب و مرکز غزه خواهد بود، سازمان ملل هشدار داده که این اقدام می‌تواند به‌عنوان تشویق اسرائیل به اجرای هدف علنی‌اش برای «تخلیه کامل جمعیت غزه از شمال» تفسیر شود. هدفی که وزیر دفاع اسرائیل، یوآف گالانت، اوایل این ماه به‌صراحت اعلام کرده بود.
آخرین تحولات در مورد کمک‌رسانی به غزه، واکنش‌ها و مذاکرات
جیک وود، مدیر اجرایی بنیاد کمک‌های بشردوستانه غزه (GHF)، گفت که اسرائیل با ایجاد دو مرکز توزیع کمک در شمال غزه نیز موافقت کرده است. به گفته او، این مراکز می‌توانند ظرف ۳۰ روز ابتدایی فعالیت این نهاد راه‌اندازی شوند.
وود به شبکه سی‌ان‌ان گفت که هنوز مشخص نیست چه زمانی یا چه تعداد کامیون کمک‌رسانی وارد غزه خواهند شد و مدعی شد مخالفت بسیاری از نهادهای بشردوستانه با این سازوکار، ناشی از «اطلاعات نادرست» است.
مدافعان حقوق بشر هشدار داده‌اند که طرح مورد حمایت آمریکا و اسرائیل، باعث «نظامی‌سازی کمک‌ها»، به خطر افتادن جان غیرنظامیان و تشویق به جابه‌جایی اجباری جمعیت خواهد شد.
روز دوشنبه، رئیس ارشد یونیسف این سازوکار جدید را «غیرقابل اجرا» توصیف کرد و گفت این طرح به معنای «ابزاری کردن کمک‌های انسانی برای کودکان و زنان» است.
به گفته جیمز الدر، سخنگوی یونیسف: «اسرائیل به‌عنوان قدرت اشغالگر، طبق قوانین بین‌المللی موظف به تأمین کمک است. با وجود اینکه در این جنگ بیش از هر درگیری دیگری امدادگران کشته شده‌اند، انسان‌های شجاعی حاضرند این کار را انجام دهند. باید اجازه داده شود کارشان را بکنند.»
تام فلچر، رئیس کمک‌های بشردوستانه سازمان ملل نیز پیشتر گفته بود نیازی به طرح جایگزین نیست: «بیایید وقت تلف نکنیم، ما همین حالا هم یک طرح داریم.»
او همچنین در یکی از شدیدترین انتقادات از جنگ اسرائیل توسط یک مقام ارشد سازمان ملل، خطاب به شورای امنیت گفت: «آیا شما قاطعانه برای جلوگیری از نسل‌کشی و رعایت حقوق بین‌الملل بشردوستانه اقدام خواهید کرد؟ یا خواهید گفت: ما هر کاری از دست‌مان برمی‌آمد انجام دادیم؟»
موضع ترامپ چیست؟
ترامپ هفته گذشته به کشورهای عرب خلیج فارس، از جمله قطر سفر کرد؛ جایی که تیم او درگیر مذاکرات آتش‌بس و تبادل گروگان‌ها بود.
او گفت خواستار پایان «جنگ وحشیانه» در غزه است، اما در جریان سفر خود به منطقه، باز هم از سفر به اسرائیل خودداری کرد.
روز چهارشنبه، ترامپ انکار کرد که اسرائیل از مذاکرات کنار گذاشته شده و گفت: «این به نفع اسرائیل است.» اما روز پنجشنبه گفت که آمریکا باید غزه را «تصاحب کند» و آن را به «منطقه آزاد» تبدیل کند.
او همچنین به فاکس نیوز گفت که از نتانیاهو ناامید نیست، چون «وضعیت دشواری دارد». ترامپ همچنین اذعان کرد که مردم در غزه در حال گرسنگی‌اند و گفت آمریکا به این وضعیت «رسیدگی خواهد کرد.»
استیو ویتکاف، نماینده ویژه آمریکا، نیز روز یکشنبه به شبکه ای‌بی‌سی گفت که مشکل اصلی رساندن کمک به غزه «لجستیکی» است: «شرایط در محل خطرناک است و رساندن کمک بسیار پیچیده است.»
وضعیت مذاکرات در چه مرحله‌ای است؟
یوآف گالانت، وزیر دفاع اسرائیل، شنبه گفت که عملیات نظامی جدید باعث شد حماس به مذاکرات در قطر بازگردد. اما تحلیل‌گران و برخی مقامات معتقدند که سفر ترامپ به خاورمیانه دلیل اصلی ازسرگیری مذاکرات بوده است. طاهر النونو، مقام ارشد حماس، روز شنبه به تلویزیون الاقصی گفت که مذاکرات «بدون پیش‌شرط» در دوحه آغاز شده است.
با این حال، مشخص نیست که این گفت‌وگوها در چه سطحی پیش می‌روند. اسرائیل روز یکشنبه اعلام کرد در صورتی با پایان جنگ موافقت می‌کند که حماس تسلیم شود. شرطی که حماس تا زمانی که اسرائیل بر خلع سلاح کامل این گروه پافشاری کند، بعید است بپذیرد. هم‌زمان، مقامات حماس اظهارات متناقضی درباره روند مذاکرات منتشر کرده‌اند.
ابهام در موضع حماس درباره تبادل گروگان‌ها و آتش‌بس
بامداد یکشنبه، یکی از رهبران ارشد حماس در گفت‌وگو با شبکه سی‌ان‌ان اعلام کرد که این گروه با آزادی بین ۷ تا ۹ گروگان اسرائیلی در ازای یک آتش‌بس ۶۰ روزه و آزادی ۳۰۰ زندانی فلسطینی موافقت کرده است.
اما تنها چند ساعت بعد، سامی ابوزهری، از دیگر رهبران ارشد حماس، این ادعا را رد کرد و در پیامی در کانال تلگرام تلویزیون الاقصی نوشت: «شایعات درباره توافق جنبش برای آزادی ۹ اسیر اسرائیلی در برابر آتش‌بس دوماهه صحت ندارد.»
ابوزهری افزود: «ما آمادگی داریم تمام اسرا را یک‌جا آزاد کنیم، مشروط بر اینکه رژیم اشغالگر به توقف کامل تجاوزات خود با تضمین‌های بین‌المللی متعهد شود. تا زمانی که رژیم اشغالگر بر ادامه حملات بی‌پایان به غزه اصرار دارد، هیچ‌یک از اسرای آن را تحویل نخواهیم داد.»
