اکوایران: دو مقام آمریکایی گفتند که رهبران حوثی از اوایل ماه مه، تماس‌هایی با متحدان آمریکا در خاورمیانه برقرار کردند.
به گزارش اکوایران، به گفته چهار مقام آمریکایی، چند روز پیش از توافق غیرمنتظره آتش‌بس میان ایالات متحده و حوثی‌ها، نهادهای اطلاعاتی آمریکا نشانه‌هایی دریافت کردند مبنی بر اینکه جنگجویان یمنی پس از هفت هفته بمباران‌های پی‌در‌پی ایالات متحده به دنبال راهی برای خروج از درگیری هستند.
آماده پایان بازی
به نوشته رویترز، دو تن از این مقامات گفتند که رهبران حوثی از اوایل ماه مه، تماس‌هایی با متحدان آمریکا در خاورمیانه برقرار کردند. یکی از منابع گفت: «ما شروع به دریافت اطلاعاتی کردیم که نشان می‌داد حوثی‌ها آماده پایان درگیری هستند».
اما چگونه کارزاری که فرماندهی مرکزی ارتش آمریکا پیش‌بینی کرده بود ممکن است تا اواخر سال ادامه یابد، به‌طور ناگهانی در تاریخ ۶ مه و پس از ۵۲ روز متوقف شد؛ امری که به دونالد ترامپ اجازه داد پیش از عزیمت به خاورمیانه، این توقف را به‌عنوان یک پیروزی اعلام کند. از نوامبر ۲۰۲۳، حوثی‌ها با انجام صدها حمله پهپادی و موشکی به کشتی‌ها در دریای سرخ، جریان تجارت دریایی را مختل کردند.
دو منبع اظهار داشتند که جمهوری اسلامی ایران نیز نقش مهمی در تشویق حوثی‌ها به مذاکره ایفا کرده است. این در حالی است که تهران در حال مذاکره با ایالات متحده بر سر برنامه هسته‌ای خود است؛ مذاکراتی با هدف پایان دادن به تحریم‌های فلج‌کننده آمریکا و جلوگیری از حمله نظامی احتمالی توسط آمریکا یا اسرائیل.
توافقی دور از انتظار
اما نهایی شدن توافق آتش‌بس نشان داد که دولت ترامپ با سرعت زیادی بر اساس اطلاعات اولیه خود عمل کرد تا به چیزی دست یابد که تا ماه مارس برای بسیاری از کارشناسان در کوتاه‌مدت غیرقابل تصور بود: اعلام توقف حملات حوثی‌ها به کشتی‌های آمریکایی. به گفته یک مقام اسرائیلی، رویکرد غیرمتعارف ترامپ شامل دور زدن متحد نزدیک ایالات متحده، اسرائیل، بود. حملات به اسرائیل در این توافق گنجانده نشده و تل‌آویو پیشاپیش از آن مطلع نشده بود.
حوثی‌ها تنها طرفی نبودند که تحت فشار قرار داشتند. کارزار بمباران برای ایالات متحده نیز پرهزینه بوده است؛ این کشور حجم زیادی از مهمات مصرف کرده و دو هواپیما و چندین پهپاد خود را از دست داده است. به گفته یکی از مقامات، پس از دریافت سرنخ‌هایی در اوایل ماه مه درباره تغییر رویکرد حوثی‌ها، وزیر دفاع، پیت هگست، صبح دوشنبه مجموعه‌ای از جلسات را در کاخ سفید آغاز کرد و به این نتیجه رسید که فرصتی برای تعامل با جنگجویان یمنی به وجود آمده است.
دو مقام آمریکایی به رویترز گفتند که استیو ویتکاف، فرستاده ترامپ در خاورمیانه که از پیش هدایت مذاکرات هسته‌ای با جمهوری اسلامی ایران را بر عهده داشت، از طریق میانجی‌های عمانی وارد گفتگوهای غیرمستقیم با محمد عبدالسلام، مذاکره‌کننده ارشد و سخنگوی حوثی‌ها شد. یکی از مقامات افزود که عبدالسلام نیز در تماس مستقیم با رهبر حوثی‌ها، عبدالملک الحوثی، قرار داشت.
به گفته یکی از منابع، چارچوب توافق در همان روز دوشنبه حاصل شد. تا روز سه‌شنبه، ۶ مه، ترامپ آماده اعلام توافق بود و اعلام کرد که حوثی‌ها تسلیم شده‌اند. او به خبرنگاران گفت: «آن‌ها گفتند لطفاً دیگر ما را بمباران نکنید و ما هم دیگر به کشتی‌های شما حمله نخواهیم کرد.»
در پاسخ به رویترز، عبدالسلام از طرف حوثی‌ها گفت این گروه تنها از طریق عمان ارتباط برقرار کرده و با آتش‌بس موافقت کرده است، و اینکه حوثی‌ها صرفاً در پاسخ به اقدامات آمریکا به‌صورت دفاعی عمل می‌کردند. عبدالسلام در گفت‌وگو با رویترز گفت: «پس اگر آن‌ها تجاوزشان را متوقف می‌کردند، ما هم واکنش را متوقف می‌کردیم.»
راه خروج
به گفته مقامات آمریکایی و کارشناسان، هر دو طرف دلایلی برای توافق داشتند. برای حوثی‌ها، این توافق نوعی راه خروج محسوب می‌شد که می‌توانست به آن‌ها فرصت بازسازی دهد و فشارهایی را کاهش دهد که در صورت تداوم، طی ماه‌ها یا سال‌ها، به‌صورت راهبردی برای آن‌ها خطرساز می‌شد. یکی از منابع آگاه گفت: متحدان واشنگتن در منطقه نیز خواهان پایان یافتن درگیری بودند. او افزود: «چون اگر فشار بر حوثی‌ها بیشتر می‌شد، پاسخ آن‌ها حمله به عربستان یا امارات بود.»
در آغاز کارزار نظامی آمریکا در ۱۵ مارس، عبدالملک الحوثی در یک سخنرانی تلویزیونی با قاطعیت اعلام کرد که جنگجویانش تا زمانی که آمریکا به حملاتش به یمن ادامه دهد، به هدف قرار دادن کشتی‌های آمریکایی در دریای سرخ ادامه خواهند داد.
در آن زمان به نظر می‌رسید که ایالات متحده درگیر بن‌بستی پرهزینه با گروهی شده که به مقاومت سرسختانه‌اش مشهور است. نیروهای آمریکایی در بیش از ۱۱۰۰ حمله، حجم زیادی مهمات مصرف کردند. هگست گفته بود که بمباران‌ها تنها زمانی متوقف خواهد شد که حوثی‌ها حملات به کشتی‌ها و پهپادهای آمریکایی را متوقف کنند.
از زمان روی کار آمدن ترامپ، حوثی‌ها هفت فروند پهپاد پیشرفته MQ-9 آمریکایی – هرکدام به ارزش ده‌ها میلیون دلار – را سرنگون کرده‌اند. ناو هواپیمابر «هری اس. ترومن» که مأموریت آن در خاورمیانه به دستور هگست تمدید شده بود، دو فروند جنگنده را از دست داد؛ از جمله یکی که در پی یک مانور اضطراری ناو – برای جلوگیری از اصابت حمله حوثی‌ها – از عرشه به دریا سقوط کرد.
برخی تحلیل‌گران نسبت به درستی راهبرد آمریکا ابراز تردید کرده‌اند. حوثی‌ها پیش از این تقریباً یک دهه تحت بمباران‌های سنگین ائتلاف نظامی به رهبری عربستان قرار داشتند، اما توانسته بودند توان خود را بازسازی کرده و به نقطه‌ای برسند که نیروی دریایی آمریکا و اسرائیل را تهدید کنند.
یکی از مقامات آمریکایی گفت نقطه عطف برای حوثی‌ها روز ۱۷ آوریل بود، زمانی که ایالات متحده پایانه سوختی «راس عیسی» در سواحل دریای سرخ را هدف قرار داد که تحت کنترل حوثی‌ها بود. این حمله مرگبارترین حمله تا آن زمان بود و وزارت بهداشت تحت کنترل حوثی‌ها اعلام کرد که ۷۴ نفر در آن کشته شده‌اند. پنتاگون تاکنون درباره تعداد کشته‌شدگان در حملات خاص اظهارنظر نکرده است. یکی از مقامات آمریکایی با اشاره به این حمله گفت: «این [حمله] توانایی آن‌ها را برای اجرای عملیات و کسب درآمد مختل کرد» و آن را بخشی از تلاش‌ها برای فشار اقتصادی بر گروه توصیف کرد.
در پاسخ به درخواست اظهارنظر، آنا کلی، معاون دبیر مطبوعاتی کاخ سفید، به رویترز گفت: آتش‌بس ترامپ «یکی دیگر از توافق‌های خوب برای آمریکا و امنیت ماست». او افزود: «هدف اولیه، تأمین آزادی کشتیرانی بود و این هدف با بازگرداندن بازدارندگی آمریکا محقق شد». کریس دواین، سخنگوی پنتاگون، در پاسخ به یافته‌های رویترز ادعا کرد که کارزار نظامی آمریکا موفق شده توانمندی‌های حوثی‌ها را تضعیف کند و «زمینه را برای دستیابی رئیس‌جمهور به توافق آتش‌بس فراهم کند».
پیشنهاد کارزار طولانی‌تر
کارزار ترامپ برای تضعیف حوثی‌ها پس از آن آغاز شد که تلاش‌های دولت بایدن برای بازداشتن و مهار این گروه با شکست مواجه شد. به گفته یکی از مقامات، فرماندهی مرکزی ارتش آمریکا پیشنهاد کارزاری دست‌کم هشت‌ماهه را داده بود؛ که قرار بود به‌تدریج از حملات گسترده اولیه به سمت حملات هدفمندتر برود.
به ادعای مقامات آمریکایی، این بمباران‌ها بیش از ۱ میلیارد دلار هزینه در برداشته و تعداد قابل توجهی از نیروهای میان‌رده حوثی را – که وظیفه آموزش نیروهای رده پایین‌تر را بر عهده داشتند – هدف قرار داده است. همچنین چندین مرکز فرماندهی، سامانه‌های پدافند هوایی، و تاسیسات تولید و انبار سلاح را نابود کرده است.
این حملات همچنین برخی ذخایر موشک‌های بالستیک ضد کشتی، موشک‌های کروز، پهپادهای هوایی و شناورهای بدون سرنشین حوثی‌ها را هدف قرار داده‌اند. با این حال، این حملات نتوانستند خطوط تأمین تدارکات حوثی‌ها را قطع کرده یا رهبری ارشد آن‌ها را تضعیف کنند و سه کارشناس گفته‌اند که این گروه ممکن است به‌سرعت خود را بازسازی کند.
ادامه حملات حوثی‌ها به اسرائیل نیز نشان می‌دهد که این گروه با وجود کارزار نظامی آمریکا، همچنان توانمندی قابل توجهی دارد. این حملات حتی پس از اعلام آتش‌بس در ۶ مه نیز ادامه داشته‌اند.
مقامات آمریکایی و منابع دیگر هشدار داده‌اند که مشخص نیست این آتش‌بس چه مدت دوام خواهد داشت، و آیا حوثی‌ها همچنان ایالات متحده و اسرائیل را به‌عنوان تهدیدهایی جداگانه خواهند دید یا نه؛ به‌ویژه در شرایطی که اسرائیل در حال تلافی‌جویی علیه یمن است.
یکی از منابع گفت: «[متحدان منطقه‌ای] ایران و خود ایران بین اسرائیل و ایالات متحده تفاوتی قائل نیستند». او افزود: «از نظر آن‌ها، هر کاری که اسرائیل انجام می‌دهد، به پشتوانه ایالات متحده است. بنابراین، فکر می‌کنم در مقطعی، حوثی‌ها تلاش خواهند کرد ایالات متحده را مسئول اقدامات اسرائیل بدانند».
