نتیجه نیم‌قرن دست‌درازی دولت به منابع بیمه‌ای

به گزارش اکوایران:  سال‌هاست که هشدارهای جدی بر سر صندوق‌های بازنشستگی کشور سایه‌ انداخته و از آنها با عنوان ورشکسته یاد می‌شود. مسعود نیلی اقتصاد‌دان هم اخیرا با اشاره به اینکه صندوق‌های بازنشستگی کشور کاملا ورشکسته‌ شده‌اند یادآوری کرده که هزینه‌های این صندوق‌ها به طور کامل به بودجه دولت تحمیل شده‌ است.

این هشدارها نگرانی‌هایی را نسبت به آینده این صندوق‌ها به وجود آورده، نگرانی‌هایی مبنی بر اینکه آیا امکان قطع ارایه خدمات از سوی صندوق‌های بازنشستگی با وجود پرداخت حق بیمه وجود دارد؟

علی حیدری کارشناس رفاه و تامین اجتماعی، در گفت‌وگو با اکوایران می‌گوید: صندوق‌های بازنشستگی انتفاعی و تجاری نیستند و به همین دلیل ورشکسته به آنها اطلاق نمی‌شود و تضمین ادامه خدمات و تضمین ادامه تعهدات صندوق‌های بازنشستگی به عهده دولت است.

او معتقد است صندوق‌ها دچار ناترازی مالی، ناپایداری مالی یا عدم تعادل منابع و مصارف هستند.

اما چرا صندوق‌های بازنشستگی به شرایط کنونی رسیده‌اند که گفته می‌شود بار مالی آنها به دولت نحمیل شده است؟ حیدری می‌گوید: در بسیاری از صندوق‌ها بار مالی به دولت تحمیل نشده، دولت در واقع جبران مافات می‌کند، چرا که در نیم قرن اخیر دولت به این صندوق‌ها مسایلی را تحمیل کرده و سرریزهای حمایتی داشته که با اصول و قواعد بیمه‌ای هم‌خوانی نداشته‌اند. دولت حتی سهم حق بیمه‌ خود را هم به موقع پرداخت نکرده است.

او در ادامه به برداشت از منابع صندوق‌ها در زمان جنگ اشاره کرده و می‌گوید: در زمان جنگ دولت از منابع صندوق‌ها برداشت کرده یعنی منابع صندوق‌ها را صرف هزینه‌های جاری خود و هزینه‌های جنگ کرده است که الان اگر به این صندوق‌ها کمک می‌کند این تحمیل هزینه‌های صندوق‌ها به دولت نیست این عملا جبران مکافات عمل یا ترک فعل‌هایی است که دولت در نیم قرن اخیر انجام داده و مداخلاتی را در این صندوق‌ها انجام داده که مغایر بوده با اصول و قواعد بیمه‌ای و الان تبعات را آن می‌پذیرد.

صندوق‌های بازنشستگی جزو ابرچالش‌های نخست کشور (میان‌تیتر)

کارشناسان اقتصادی در سال‌های اخیر از وضعیت صندوق‌های بازنشستگی با عنوان یکی از ابرچالش‌های کشور یاد می‌کنند، حیدری با یادآوری اینکه دکتر نیلی یک دهه پیش، 10 ابرچالش برای اقتصاد کشور برشمرد، توضیح می‌دهد که ابرچالش دوم یا سوم صندوق‌ها بودند. حتی در نمونه‌هایی که ابرچالش‌ها را به پنج یا سه ابرچالش تقلیل می‌دادند هم صندوق‌ها جزو ابرچالش‌ها قرار داشته‌اند.

تاثیر جنگ 12 روزه بر تشدید بحران صندوق‌های بازنشستگی (میان‌تیتر)

او در خصوص تاثیر جنگ 12 روزه ایران و اسرائیل، افزایش بیکاری و تعدیل نیرو هم می‌گوید: این جنگ بحران صندوق‌ها را از چند جهت تشدید کرده است، اولا این جنگ متفاوت با جنگ 8 ساله ایران بود، در این جنگ 12 روزه پشت جبهه ما تبدیل شده بود به خط مقدم جبهه.

کارشناس رفاه و تامین اجتماعی، توضیح می‌دهد که در جنگ 8 ساله تهران پشت جبهه محسوب می‌شد و زمانی که موشک‌ها به تهران رسید، قطعنامه پذیرفته شد و خط مقدم جبهه در جای دیگری بود ولی در این جنگ 12 روزه خط مقدم شد، پایتخت.

به گفته حیدری، اثرات تحریمی و محاصره اقتصادی بر اثر این جنگ تشدید شده، فروش نفت کشور نسبت به سال گذشته تغییر محسوسی نکرده ولی هزینه‌های جنگ بر کشور تحمیل شده و هزینه‌های دولت هم تغییر کرده. بسیاری از کارخانه‌ها و حتی کسب‌وکارهای مجازی شغل و بازار خود را بر اثر این جنگ از دست دادند که هنوز ترمیم نشده است. حالت بین جنگ و تعلیق که در کشور وجود دارد و مشخص نیست که کشور قرار است به کدام سمت حرکت کند، وضعیت را تشدید کرده و طبیعتا باعث شده بخشی از بیمه‌شدگان سازمان تامین اجتماعی به دلیل تعدیل نیروها، افت کند. اثرات این اتفاق الان ملموس نیست.

تحمیل هزینه‌های طرح تحول سلامت بر سازمان تامین اجتماعی (میان‌تیتر)

حیدری در ادامه از اجرای طرح تحول سلامت و تاثیر آن بر صندوق تامین اجتماعی گفت و یادآوری کرد که بعد از طرح تحول و تحمیل‌ هزینه‌های آن به سازمان تامین اجتماعی، این سازمان دچار کسری نقدینگی شد، یعنی حق بیمه‌هایی که پرداخت می‌کرد جوابگوی هزینه‌های جاری نبود و به همین دلیل صندوق تامین اجتماعی ناچارا به سمت استقراض،‌ فروش دارایی ها و تهاتر سهام و… رفت.

به گفته این کارشناس رفاه و تامین اجتماعی، این موضوع در حال حاضر تشدید شده است.

او توضیح داد که در دهه 60 و در زمان جنگ 8 ساله بودجه سازمان 32 میلیارد تومان بود و سازمان 82 میلیارد تومان در بانک پول نقد داشت یعنی اگر جنگ وسیع میشد و اقتصاد کشور می‌خوابید و هیچ حق بیمه‌ای به سازمان پرداخت نمیشد، سازمان تا 2.5 سال می‌توانست تعهدات خود را به مستمری بگیران و بیمه‌شدگان درمان ارایه دهد، اما الان این نسبت به کسری از ماه رسیده یعنی کمتر از 10 روز.