علی عبدالمحمدی: بورس تهران در جریان معاملات روز یکشنبه ۲۸ اردیبهشت ماه، شاهد رشد همزمان در تمامی نماگرهای اصلی خود بود. شاخص‌کل بورس با رشد 0.34درصدی توانست به سطح ۳میلیون و ۲۵۲هزار‌واحدی برسد و در قله تاریخی خود قرار گیرد؛ این در حالی است که شاخص هموزن، با رشد 0.51درصدی، عدد ۹۷۷هزار واحد را لمس کرد که از منظر آمار، رکوردی تاریخی محسوب می‌شود. رشد بیشتر شاخص هموزن نسبت به شاخص‌کل، نشانه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای روشن از چرخش توجه سرمایه‌گذاران به سمت نمادهای کوچک و متوسط بازار است.
عبور فرابورس از مرز ۲۸هزار واحد؛ بازگشت اعتماد به بازار سرمایه؟
در معاملات دیروز، شاخص‌کل فرابورس نیز با جهشی معنادار مواجه شد و با رشد 0.72درصدی، وارد کانال ۲۸هزار‌واحدی شد. این حرکت صعودی شاخص‌کل فرابورس که هم‌راستا با دیگر نماگرهای بازار انجام گرفت؛ نشان از بازگشت جدی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تر اعتماد سرمایه‌گذاران به معاملات بازار سرمایه دارد. در شرایطی که در سال‌گذشته، ریسک‌های سیستماتیک نظیر تنش‌های ژئوپلیتیک و فشارهای ناشی از سیاست‌های پولی بر بازار سایه افکنده بود، به‌نظر می‌رسد آرامش نسبی در فضای سیاسی و اقتصادی کشور باعث‌شده تا سرمایه‌گذاران به‌دنبال کشف فرصت‌های تازه در بازار سرمایه باشند و در این اثنا، سهام کوچک بازار که دچار جاماندگی شده‌اند؛ در تیررس سرمایه‌گذاران قرارگرفته‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند.
بازار به‌دنبال جاماندگان؛ کوچ نقدینگی به نمادهای کوچک
رشد بیشتر شاخص هموزن در مقایسه با شاخص‌کل، به‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌روشنی از تغییر رفتار سرمایه‌گذاران حکایت دارد. این رفتار که می‌توان آن را به «استقبال از جاماندگان» تعبیر کرد، به‌دنبال این است که در شرایط کنونی و پس از رشد چشمگیر نمادهای شاخص‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ساز، توجه بازار به سمت سهم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی برود که در سال‌های گذشته کمتر مورد اقبال قرارگرفته‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند. بسیاری از این نمادها متعلق به شرکت‌های کوچک‌تر و صنایع کمتر رشدکرده بازار هستند. همین موضوع باعث‌شده تا در روز گذشته، تقاضای قابل‌توجهی در گروه‌هایی همچون غذایی، دارویی، سیمانی، حمل‌ونقل و سایر صنایع سبک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تر بازار به چشم بخورد؛ گروه‌هایی که سهم کمتری در شاخص‌کل دارند اما به‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌خوبی در شاخص هموزن تاثیرگذار هستند.
ارزش معاملات بالا و ورود پول حقیقی؛ سیگنال مهم بازار
در جریان معاملات دیروز، ارزش معاملات خرد بازار به ۱۴هزار و ۲۹۳میلیارد‌تومان رسید که عددی قابل‌توجه و نشان‌دهنده حضور پررنگ خریداران در محدوده‌های فعلی شاخص‌ها است. این میزان از ارزش معاملات، در کنار ورود حدود ۴۸۰میلیارد‌تومان پول حقیقی به بازار، سیگنال مهمی از تداوم تقاضا در روزهای آینده محسوب می‌شود. از سوی دیگر، سفارش‌های خرید قابل‌توجهی که در ابتدای بازار به‌ثبت رسید و حجمی در حدود ۸هزار میلیارد‌تومان را دربر می‌گرفت، نشان می‌دهد؛ بازار در سطوح کنونی نه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تنها با کمبود خریدار مواجه نیست، بلکه همچنان پتانسیل جذب نقدینگی تازه را داراست.
کاهش انتظارات تورمی؛ نشانه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای از ثبات یا وقفه؟
یکی از نکات قابل‌تأمل معاملات دیروز، افت قیمت صندوق‌های طلا و کاهش چشمگیر حجم و ارزش معاملات آنها بود. این موضوع را می‌توان به‌عنوان کاهش موقت در انتظارات تورمی تفسیر کرد؛ چراکه صندوق‌های طلا معمولا در دوره‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های تورمی با افزایش تقاضا مواجه می‌شوند، با این‌حال کاهش جذابیت دارایی‌های طلا در کنار رشد ارزش سهام، ممکن است نشان‌دهنده این باشد که بخشی از سرمایه‌گذاران، انتظارات خود از تداوم روند تورمی را کاهش داده و ترجیح داده‌اند منابع خود را به سمت بازار سهام هدایت کنند.
خبر مهم: سه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌نرخی‌شدن گازوئیل و اثر آن بر سهام پالایشی
یکی از مهم‌ترین محرک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های بازار دیروز، انتشار خبر سه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌نرخی‌شدن گازوئیل بود که بلافاصله اثر خود را در صف خرید سهام گروه پالایشی نمایان کرد.
این خبر، در نگاه نخست یک سیاست تعدیلی از سوی دولت برای کنترل یارانه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها است، اما از دید تحلیلگران بازار سرمایه، پیامدهای غیرمستقیم آن برای صنعت پالایشگاهی حائزاهمیت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تر است. افزایش نرخ گازوئیل یا اعمال سهمیه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بندی چندنرخی، می‌تواند به دولت این امکان را بدهد که بخشی از منابع مالی مورد‌نیاز خود را از محل فروش فرآورده‌های نفتی تامین کند. در چنین شرایطی، دولت فشار کمتری برای تعیین قیمت‌های دستوری به پالایشگاه‌ها وارد خواهد کرد که این موضوع بهبود در جریان نقدی و سودآوری شرکت‌های پالایشی را به‌دنبال خواهدداشت. از سوی دیگر، افزایش منابع‌ریالی دولت از محل فروش داخلی سوخت، می‌تواند بخشی از کسری‌بودجه را جبران کند و به‌این‌ترتیب ریسک‌های مالی کلان اقتصاد را نیز کاهش دهد؛ امری که در نهایت به ثبات فضای اقتصاد کلان و کاهش فشار بر بازار سرمایه خواهدانجامید.
دلار در کانال ۸۱هزار تومان؛ سیگنال ارزی بازار آزاد
در معاملات دیروز، نرخ دلار در بازار آزاد وارد کانال ۸۱هزار‌تومان شد. شامگاه شنبه نیز در آخرین معاملات شبانه، اسکناس آمریکایی با نرخ ۸۲هزار و ۳۰۰تومان معامله‌شده بود. این سطح از نرخ ارز، نسبت به هفته‌های گذشته افت نسبی داشته، اما نوسان آن همچنان در دامنه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای محدود در جریان است. این ثبات نسبی می‌تواند یکی از دلایل مهم بازگشت اطمینان به بازار سرمایه باشد، چراکه در فضای نوسان شدید ارزی، بسیاری از سرمایه‌گذاران ترجیح می‌دهند در بازارهای امن‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تری مانند طلا یا مسکن سرمایه‌گذاری کنند، اما در شرایط باثبات فعلی، بازار سهام می‌تواند بار دیگر به گزینه نخست سرمایه‌گذاران تبدیل شود.
بازاری در آستانه تحرک بزرگ؟
مجموعه متغیرهای موجود در بازار سرمایه طی روز گذشته، از یک واقعیت کلیدی خبر می‌دهند: بازار در حال عبور از فاز‌احتیاط به فاز‌تهاجم است. افزایش ارزش معاملات، ورود پول حقیقی، صف‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های خرید، رشد همزمان شاخص‌های کل و هموزن و تاثیر مثبت اخبار سیاستی بر گروه‌های خاص، همگی از این حکایت دارند که بورس تهران بار دیگر به یکی از بازیگران اصلی صحنه اقتصاد ایران تبدیل شده‌است. اگر روند کنونی حفظ شود و متغیرهای کلان نیز در مسیر ثبات باقی‌بمانند، می‌توان انتظار داشت که بازار در روزها و هفته‌های آتی، با شتابی بیش از گذشته، حرکت صعودی خود را ادامه دهد.
متغیر پنهان بازار دلار
