مجمع عمومی سازمان ملل متحد، قطعنامه شرح وظایف و سازوکار (مدالیته) تشکیل «گروه علمی بین‌المللی مستقل هوش مصنوعی و گفتمان جهانی حکمرانی هوش مصنوعی» را روز سه شنبه به وقت محلی برابر با ۴ شهریور ماه با اجماع به تصویب رساند.
به گزارش اکوایران، براساس مصوبه مجمع عمومی سازمان ملل، گروه علمی مستقل هوش مصنوعی و گفتمان جهانی حکمرانی هوش منصوعی در سازمان ملل متحد تشکیل می شود.
پیشنهاد و ابتکار تشکیل گروه علمی تخصصی هوش مصنوعی و گفتمان مربوط به حکمرانی آن از سوی گروه ۷۷ (۱۳۴ کشور در حال توسعه) در فرایند مذاکرات پیمان دیجیتال جهانی ارائه شد.
گروه هوش مصنوعی شامل ۴۰ عضو مستقل خواهد بود. این گروه تخصصی موظف است سالانه یک گزارش (غیرالزام‌آور) تهیه و آن را به همراه یافته‌های علمی خود در اختیار دولت‌ها قرار دهد.
همچنین براساس مفاد این قطعنامه «گفتمان جهانی حکمرانی هوش مصنوعی» به‌عنوان بستری برای گفت وگوی های باز، شفاف و فراگیر میان دولت‌ها و ذینفعان تشکیل می شود و قرار است سالی یک بار در حاشیه نشست‌های مرتبط سازمان ملل متحد در ژنو و نیویورک برگزار شود.
مذاکرات مربوط به پیش نویس قطعنامه یاد شده به مدت ۸ ماه طول در سازمان ملل متحد طول کشید و جمهوری اسلامی ایران نیز در فرایند مذاکرات در چارچوب گروه ۷۷ نقش فعالی ایفا کرده است.
جواد مومنی دیپلمات و رایزن نمایندگی ایران نزد سازمان ملل متحد در این نشست با تاکید بر ضرورت دسترسی کشورهای در حال توسعه به فناوری های نوین و هوش مصنوعی، بر افزایش شکاف های جهانی بویژه در حوزه دیجیتال میان کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته تاکید کرد.
وی با شمردن موانع پیش راه کشورهای در حال توسعه (بویژه تحریم ها و اقدامات قهری یکجانبه)، در مسیر دستیابی به اهداف ملی خود، بر ضرورت مشارکت کشورهای در حال توسعه در حکمرانی جهانی هوش مصنوعی و دسترسی عادلانه به فناوری، و همچنین جلوگیری از تشدید نابرابری های میان کشورها در سطح بین المللی تاکید و تصریح کرد که در فرایند حمکرانی هوش مصنوعی سازمان ملل متحد باید نقش بنیادین و اساسی ایفا کنند.
دیپلمات جمهوری اسلامی ایران با تاکید بر نقش محوری دولت‌ها در فرآیند حکمرانی هوش مصنوعی، تصریح کرد که سایر ذینفعان از جمله شرکت‌های بزرگ فناوری و پلتفرم‌های دیجیتالی فراملی، اگرچه می‌توانند نقش مهمی در حمایت و پشتیبانی از این فرآیند ایفا کنند، اما جایگاه آنها باید صرفاً در قالبی حمایتی، تکمیلی و در چارچوب وظایف مشخص‌شده خود باشد.
وی همچنین تاکید کرد که در چارچوب حکمرانی چندذی‌نفعی، ایجاد سازوکارهای شفاف و کارآمد برای تضمین پاسخگویی و مسئولیت پذیری برای شرکت‌های بزرگ فناوری در برابر کشورها یک ضرورت اجتناب ناپذیر محسوب می شود.
رایزن نمایندگی ایران در ادامه با تاکید بر اینکه فناوری‌های دیجیتالی از جمله هوش مصنوعی، باید به حاکمیت ملی، مقررات داخلی و تنوع فرهنگی کشورها احترام قائل شود، گفت که کشورهای توسعه‌یافته باید به تعهدات دیرینه خود در زمینه تامین مالی برای توسعه، انتقال فناوری و ظرفیت‌سازی عمل کنند.
وی گفت که بدون انجام این تعهدات، شکاف دیجیتالی میان کشورها همچنان باقی خواهد ماند و هوش مصنوعی به جای آنکه منبع فرصت باشد، به منبع افزایش نابرابری میان کشورها تبدیل می‌شود.
کشورهای در حال توسعه معتقدند فرایند مربوط به فناوری های جدید به ویژه هوش منصوعی شکاف میان کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته را افزایش داده و موجب گسترش بیشتر نابرابری ها در سطح جهانی شده است.
به همین دلیل، این گروه از کشورها که شامل دو سوم اعضای سازمان ملل متحد می شوند، خواستار مشارکت جدی کشورهای در حال توسعه بویژه در فرایندهای مربوط به حکمرانی هوش مصنوعی می باشند.
به گزارش خبرنگار ایرنا، پس از تصویب این قطعنامه، آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل متحد از تصمیم مجمع عمومی برای ایجاد دو سازوکار جدید در سازمان ملل متحد به منظور ارتقای همکاری بین‌المللی در زمینه حاکمیت هوش مصنوعی (AI) استقبال کرد.
استفان دوجاریک سخنگوی سازمان ملل گفت: تشکیل گروه تخصصی بین‌المللی مستقل سازمان ملل متحد در مورد هوش مصنوعی و گفتمان جهانی در مورد حاکمیت هوش مصنوعی، گامی مهم در تلاش‌های جهانی برای بهره‌برداری از مزایای هوش مصنوعی و در عین حال پرداختن به خطرات آن است.
وی افزود: گفتمان جهانی در مورد حاکمیت هوش مصنوعی، بستری فراگیر در سازمان ملل متحد برای کشورها و ذینفعان فراهم می‌کند تا در مورد مسائل حیاتی مربوط به هوش مصنوعی که امروزه بشر با آن روبرو است، بحث کنند.
به گفته او، گروه تخصصی در مورد هوش مصنوعی به عنوان مسیر ارتباطی حیاتی بین تحقیقات پیشرفته هوش مصنوعی و سیاست‌گذاری عمل خواهد کرد. این گروه با ارائه ارزیابی‌های علمی دقیق و مستقل، به جامعه بین‌المللی کمک خواهد کرد تا چالش‌های نوظهور را پیش‌بینی کرده و تصمیمات آگاهانه‌ای در مورد نحوه مدیریت این فناوری متحول‌کننده اتخاذ کند.
دبیرکل سازمان ملل از همه ذینفعان خواسته است تا از این ابتکار تاریخی حمایت و در ساختن آینده‌ای که در آن هوش مصنوعی در خدمت منافع مشترک همه بشریت باشد، مشارکت کنند.
قرار است دبیرکل سازمان ملل به زودی فراخوانی عمومی برای معرفی نامزدها برای گروه علمی منتشر کند که گزارش‌های سالانه خود را در گفتمان جهانی در مورد مدیریت هوش مصنوعی که در ژوئیه ۲۰۲۶ در ژنو و در سال ۲۰۲۷ در نیویورک برگزار می‌شود، ارائه خواهد داد.
