اکوایران: عالیترین مقام امنیتی ایران، علی لاریجانی، اعلام کرد تهران در صورتی به گفتوگو با ایالات متحده «پاسخ مثبت» خواهد داد که واشنگتن مداخله نظامی بیشتر را کنار بگذارد.
به گزارش اکوایران، عالیترین مقام امنیتی ایران، علی لاریجانی، اعلام کرد تهران در صورتی به گفتوگو با ایالات متحده «پاسخ مثبت» خواهد داد که واشنگتن مداخله نظامی بیشتر را کنار بگذارد. در حالی که قدرتهای اروپایی به تهران فشار میآورند تا پیش از پایان ماه اوت مذاکرات هستهای را از سر بگیرد، وگرنه با تحریمهای جدید روبهرو خواهد شد، لاریجانی در گفتوگو با شبکه المیادین لبنان شرایط ایران برای مذاکره را تشریح کرد.
اما چرا اظهارات لاریجانی مهم است؟ اظهارات لاریجانی چشمانداز دیپلماسی را به پیامدهای جنگ ۱۲ روزهای گره میزند که به زیرساختهای نظامی و هستهای ایران آسیب رساند و نشاندهنده احتمالی تغییر در رویکرد استراتژیک تهران است. سه کشور اروپایی (فرانسه، آلمان و بریتانیا) مهلتی تا پایان اوت تعیین کردهاند و هشدار دادهاند که در صورت عدم ازسرگیری مذاکرات، تحریمهای کامل سازمان ملل تحت سازوکار موسوم به «اسنپبک» بازخواهد گشت.
به گزارش نیوزویک، نتیجه این روند پیامدهای جهانی دارد، زیرا ازسرگیری تنشها یا بازگشت تحریمها میتواند بازار انرژی را بیثبات کند، تنشهای منطقهای را افزایش دهد و تلاشهای امنیتی بینالمللی را پیچیدهتر سازد.
لاریجانی دبیر تازه منصوبشده شورای عالی امنیت ملی ایران است. سخنان او نشانهای از تمایل تهران به مذاکره با آمریکا تلقی میشود، به شرط آنکه واشنگتن بپذیرد که اقدام نظامی راهی برای رسیدن به صلح نیست. او گفت: «مذاکرات فقط زمانی سودمند است که دو طرف بپذیرند و درک کنند که نمیتوانند از طریق جنگ به اهداف خود برسند.» این سخنان نوعی بازتنظیم محتاطانه استراتژی ایران پس از درگیریهای پرهزینه نظامی تابستان امسال به نظر میرسد.
به نظر میرسد تهران به اجماعی رسیده که ازسرگیری مذاکرات با واشنگتن ضروری است و دیپلماسی را تنها راه جلوگیری از تشدید تنش و کاهش هزینههای استراتژیک و اقتصادی میداند.
ایران و آمریکا درگیر مذاکرات هستهای برای رفع نگرانیها نسبت به برنامه هستهای تهران بودند. این مذاکرات در ۱۳ ژوئن پس از آن متوقف شد که اسرائیل حملاتی علیه فرماندهان ارشد نظامی ایران، دانشمندان هستهای و سیاستمداران انجام داد و تأسیسات کلیدی را هدف گرفت. نه روز پس از آغاز نبرد، آمریکا سه سایت هستهای ایران را بمباران کرد. دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، ادعا کرد این حملات برنامه هستهای ایران را «نابود» کرد. همین موضوع چشمانداز دیپلماسی را پیچیدهتر کرد.
به گفته علی لاریجانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران: «اگر ایالات متحده بفهمد که نمیتواند جمهوری اسلامی را با جنگ شکست دهد و سپس بهدنبال مذاکره باشد، ما پاسخ مثبت خواهیم داد. اما اگر هدف از مذاکره آماده شدن برای جنگ بعدی باشد، هیچ فایدهای برای ما ندارد. بعضیها فکر میکنند مذاکره میتواند همهچیز را حل کند. مذاکرات فقط زمانی سودمند است که دو طرف بپذیرند و درک کنند نمیتوانند از طریق جنگ به اهداف خود برسند.»
در همین حال ژان-نوئل بارو، وزیر خارجه فرانسه در گفت: «نباید تحت هیچ شرایطی اجازه داد ایران به سلاح هستهای دست یابد.»
با افزایش فشارهای نظامی و دیپلماتیک، تهران با اختلافات نظر داخلی بر سر مذاکره احتمالی روبهرو است. میانهروها خواهان کاهش تنش با غرب و قدرتهای منطقهای هستند، در حالی که تندروها اصرار دارند هر توافقی باید شامل تضمینهای مشخص برای خویشتنداری متقابل باشد. همزمان، ناتوانی دررسیدن به توافق پیش از ضربالاجل اواخر اوت سه کشور اروپایی میتواند باعث بازگشت تحریمهای سازمان ملل تحت بند اسنپبک در توافق هستهای ۲۰۱۵ (برجام) شود، که خطر آغاز دوباره چرخه رویارویی را افزایش خواهد داد.