اکوایران: بررسی‌ها نشان می‌دهد در سال گذشته سهم مالیات‌های مستقیم از درآمدهای مالیاتی به بالاترین مقدار در 9 سال گذشته رسیده است. علت این امر در رکورد سهم مالیات بر اشخاص حقوقی در این مدت است. در همین بازه زمانی سهم مالیات بر ثروت به کمترین میزان رسیده است.
به گزارش اکوایران، براساس گزارش سازمان امور مالیاتی از درآمدهای مالیاتی در سال گذشته، سهم مالیات‌های مستقیم از کل درآمدهای مالیاتی به رقم 65.1 درصد رسیده که بالاترین مقدار در 9 سال گذشته است. از مجموع مالیات‌های مستقیم نیز، مالیات بر شرکت‌ها و اشخاص حقوقی با 44.2 درصد به بیشترین مقدار از سال 95 رسیده است. این‌ها درحالی است که در همین مدت سهم مالیات بر ثروت به پایین‌ترین مقدار رسیده است.
این داده‌ها با تاکید دولت بر تسهیل شرایط برای فعالان اقتصادی در تناقض است. در واقع جهت رونق فعالیت‌های اقتصادی نیاز است به طور نسبی سهم مالیات بر اشخاص حقوقی یا همان شرکت‌ها کمتر شده تا این بنگاه‌ها انگیزه بیشتری جهت تولید ارزش افزوده بیشتر در اقتصاد داشته باشند. از طرف دیگر اما نیاز است تا دولت عملکرد بهتری در اخذ مالیات بر ثروت و درآمد داشته باشد.
ترکیب درآمدهای مالیاتی در سال گذشته چگونه بوده است؟
برآورد سازمان امور مالیاتی کشور از میزان کل درآمدهای مالیاتی در سال گذشته نشان می‌دهد که دولت موفق به اخذ 1229 هزار میلیارد تومان به عنوان مالیات شده است. از این مقدار 800 هزار میلیارد تومان مربوط به مالیات‌های مستقیم بوده و 428 هزار میلیارد تومان مالیات بر کالا و خدمات بوده است.
به عبارت دیگر در سال گذشته مالیات‌های مستقیم 65.1 درصد از کل درآمدهای مالیاتی را تشکیل داده‌اند. این رقم بالاترین سهم این نوع از مالیاتها از کل درآمدهای مالیاتی در 9 سال گذشته محسوب می‌شود. در مقابل 34.9 درصد باقی‌مانده از درآمدهای مالیاتی به مالیات بر کالا و خدمات تعلق گرفته است.
همانطور که در ابتدا اشاره شد مالیات‌های مستقیم از مجموع مالیات بر اشخاص حقوقی، مالیات بر درآمد و مالیات بر ثروت تشکیل می‌شوند. در سال 1403 میزان مالیات جمع‌آوری شده بر اشخاص حقوقی543 هزار میلیارد تومان، مالیات بر درآمد 225 هزار میلیارد تومان و مالیات بر ثروت 31 هزار میلیارد تومان برآورد شده است.
براین اساس در سال گذشته 44.2 درصد از کل مالیات‌های مستقیم را مالیات بر اشخاص حقوقی تشکیل داده‌اند. این رقم در مقایسه با 9 سال گذشته یک رکورد محسوب می‌شود.
از طرف دیگر 18.4 درصد از مالیات‌های مستقیم، مالیات بر درآمد بوده است. در انتها نیز 2.5 درصد از کل مالیات‌های مستقیم به مالیات بر ثروت تعلق داشته است.
بنابراین علت اینکه در سال گذشته سهم مالیات‌های مستقیم از درآمدهای مالیاتی به بالاترین مقدار از سال 95 رسیده، رکورد سهم مالیات بر اشخاص حقوقی در 9 سال گذشته بوده است. این‌ها درحالی است که سهم مالیات بر ثروت در همین مدت به پایین‌ترین میزان خود رسیده است.
عواقب منفی عدم تعادل در مالیات ستانی چیست؟
با وجود اینکه اهداف سیاست‌های کلی نظام مبتنی بر رشد تولید و رونق اقتصادی بوده اما در زمینه مالیات ستانی به نظر می‌رسد دولت بیشتر بر مالیات ستانی از شرکت‌ها و بنگاه‌های اقتصادی و به عبارتی اشخاص حقوقی تمرکز داشته که این امر می‌تواند منجر به کاهش انگیزه فعالان اقتصادی شود. در واقع دولت راه آسان‌تر را برگزیده و به راحتی از شرکت‌ها و بنگاه‌های اقتصادی مالیات گرفته است. به طوری که سهم این شرکت‌ها از مالیاتها از کل مالیات‌های مستقیم رکورد زده است.
همه این‌ها درحالی است که سیاست‌های اقتصادی مبتنی بر افزایش حمایت‌های تسهیلاتی و اعتباردهی به بنگاه‌ها و شرکت‌ها در جهت رونق اقتصادی بوده و بانک مرکزی موظف به اجرای این سیاست‌ها شده اما آمار و ارقام حاکی از آن است که در سال گذشته دولت این مسیر را انتخاب نکرده است.
برهمین اساس به نظر می‌رسد دولت در سال 1403 از طریق انتخاب راه آسان‌تر در مالیات ستانی، بیشتر بر افزایش درآمدهای خود از این راه تاکید داشته و اهمیت زیادی به افزایش رشد اقتصادی با تسهیل شرایط برای بنگاه‌ها و شرکت‌ها نداده است.
