هیات وزیران در جلسه ۱۴ اردیبهشت ۱۴۰۴، با پیشنهاد مشترک وزارت نیرو و وزارت جهاد کشاورزی، آیین‌نامه اجرایی مربوط به اخذ عوارض از چاه‌های مجاز دارای یا فاقد کنتور هوشمند را به تصویب رساند.
به گزارش اکوایران، هیات وزیران در راستای اجرای بند (ب) تبصره (۷) قانون بودجه سال ۱۴۰۴، آیین‌نامه‌ای را تصویب کرد که طبق آن، از تمامی چاه‌های مجاز آب زیرزمینی –چه دارای کنتور هوشمند باشند و چه فاقد آن عوارض برداشت آب دریافت خواهد شد.
بر اساس این آیین‌نامه، پروانه بهره‌برداری چاه‌ها مجوز رسمی برای برداشت آب زیرزمینی محسوب می‌شود که توسط وزارت نیرو و شرکت‌های تابعه صادر می‌شود. هرگونه برداشت آب باید در محدوده مجاز مندرج در این پروانه انجام شود.
در این آیین‌نامه، تأکید شده است که مصرف آب باید بر اساس الگوی کشت بهینه باشد که با در نظر گرفتن سیاست‌های کلان کشور، ظرفیت‌های بومی و محیط زیستی، توسط وزارت جهاد کشاورزی تدوین و ابلاغ می‌شود.
همچنین، محصولات کشاورزی راهبردی که نقشی مستقیم در امنیت غذایی کشور دارند، طبق قانون برنامه هفتم توسعه مشخص شده‌اند و مشمول تدابیر خاصی در الگوی مصرف آب خواهند بود.
طبق ماده‌ای از این آیین‌نامه، شرکت مدیریت منابع آب ایران موظف است حداکثر ظرف ۱۵ روز از ابلاغ آیین‌نامه، اطلاعات دقیق چاه‌های مجاز و محدوده‌های مطالعاتی کشور را در سامانه «ساماب» ثبت کرده و دسترسی لازم را به وزارت جهاد کشاورزی و سازمان برنامه و بودجه فراهم کند.
همچنین، درآمد حاصل از این عوارض به حساب خزانه‌داری کل کشور واریز شده و ۵۰ درصد از آن برای نصب کنتورهای هوشمند و طرح‌های تعادل‌بخشی آب توسط وزارت نیرو و ۵۰ درصد دیگر برای اجرای برنامه‌هایی چون آبخیزداری، لایروبی قنوات و افزایش بهره‌وری آب در کشاورزی توسط وزارت جهاد کشاورزی در همان منطقه هزینه خواهد شد.
در بخشی دیگر از آیین‌نامه آمده است که در صورت برداشت بیش از حد مجاز از چاه‌ها، جریمه‌ای برابر با قیمت تمام‌شده آب سطحی منطقه اخذ خواهد شد.
هدف اصلی این تصمیم، مدیریت پایدار منابع آب زیرزمینی و افزایش بهره‌وری بخش کشاورزی در راستای مقابله با بحران کم‌آبی و حفظ امنیت غذایی کشور عنوان شده است.
