در ماه می ۲۰۲۶ (اردیبهشت و خرداد ۱۴۰۴)، دو اتفاق بزرگ دنیای سرگرمی در بازهای کمتر از یک هفته رقم خواهند خورد؛ اکران فیلم جدید «مندلورین و گروگو» در تاریخ ۲۲ می (۱ خرداد ۱۴۰۵)، که اولین فیلم جدید جنگ ستارگان پس از ۶ سال و نیم محسوب میشود و سپس انتشار بازی بسیار موردانتظار GTA 6 در ۲۶ می (۵ خرداد ۱۴۰۵)، که اولین نسخهی اصلی از این مجموعه در بیش از ۱۲ سال خواهد بود.
روی کاغذ، هر دو رویداد فوق بهراحتی میتوانند لقب «باربنهایمر ۲۰۲۶» را از آن خود کنند. اما سؤال اینجا است: کدامیک رویداد بزرگتری خواهد بود؟ و کدامیک فقط تکرار همان فرمول قدیمی است؟
GTA 6 از حالا هم پدیدهای جهانی محسوب میشود؛ اما فیلم جدید جنگ ستارگان با وجود شخصیتهای محبوبی مثل مندلورین و گروگو، دیگر آن قطعیت همیشگی را ندارد. این موضوع یادآور تجربهای کودکانه است و مثلا وقتی تصمیم میگرفتید هر روز پیتزا بخورید، ولی مادربزرگتان میگفت خسته میشوی و این حرف کاملاً هم درست بود.
بهنوشتهی IGN، جنگ ستارگان حالا حکم همان پیتزای هر روزه را دارد. دیگر تازگی گذشته در آن احساس نمیشود، اما درمورد GTA، نسخهی جدید آن مثل لازانیای کریسمس است. چیزی که مدتها منتظرش بودهای و طعمش خاطرهانگیز است.
GTA در برابر Star Wars؛ رقابت عددها
اینکه GTA تأثیر فرهنگی بیشتری از جنگ ستارگان داشته باشد، اغراق است، اما نکتهی مهمی وجود دارد؛ مردم برای بازی کردن GTA زمان و هزینهی بیشتری صرف میکنند تا برای تماشای فیلم. درحالیکه فیلمها تجربهای گذرا محسوب میشوند، بازیهایی مثل GTA عمق، تعامل و تکرارپذیری دارند.
برای مقایسه، فیلم The Force Awakens در سال ۲۰۱۵ حدود ۲٫۰۷ میلیارد دلار فروش داشت. اما آخرین فیلم این سری، یعنی ظهور اسکایواکر در ۲۰۱۹ فقط ۱٫۰۷ میلیارد دلار فروش کرد. در کمتر از ۴ سال، علاقهی جهانی به جنگ ستارگان به شکل محسوسی افت کرد.
در مقابل GTA 5 که در سال ۲۰۱۳ منتشر شد، فقط در سه روز اول عرضه، یک میلیارد دلار فروش داشت و تا سال بعد از آن به فروش تقریبی ۲ میلیارد دلار رسید. ولی برخلاف فیلمها که فروششان بعد از چند ماه تمام میشود، GTA 5 سالها بعد هم همچنان سودآور باقی مانده است.
درآمد GTA 5 تا سال ۲۰۲۳ از مرز ۸٫۵ میلیارد دلار گذشت. این بازی همچنان هر سه ماه ۵ میلیون نسخه میفروشد و روی سه نسل از کنسولها عرضه شده است. البته باید درآمد آنلاین GTA Online را هم به این عدد اضافه کرد.
در طرف مقابل، همهی فیلمهای جنگ ستارگان در دوران دیزنی از جمله نیرو برمیخیزد، آخرین جدای، ظهور اسکایواکر، روگ وان و سولو مجموعاً حدود ۵٫۹ میلیارد دلار فروش داشتند. یعنی تقریباً سه میلیارد دلار کمتر از بازی GTA 5.
البته درآمدهای فرعی جنگ ستارگان از دیزنیپلاس گرفته تا اسباببازی، پارکهای تفریحی و بازیهای لایسنسشده ق،ابلتوجه محسوب میشوند، اما بهراحتی نمیتوان ارزش دلاری دقیق آنها را محاسبه کرد.
تفاوت در استراتژی و انتظار
تفاوت اصلی بین دو برند GTA و جنگ ستارگان در میزان عرضه و استراتژی پشت تولیدات است. جنگ ستارگان طی یک دههی اخیر با سریالهای متعدد، فیلمهای لغوشده، آثار ضعیف و بازاریابی افراطی به شدت رقیق شده است. از سال ۲۰۱۴ به بعد این برند به شکلی پیوسته در همهجا حضور داشته و تازگی خود را از دست داده است.
اما سازندهی GTA یعنی راکاستار، فلسفهی متفاوتی دارد: عرضه نکردن بازی تا زمانیکه کاملاً آماده باشد. نتیجهی این رویکرد، بازیهایی کمتعداد اما با کیفیت بسیار بالا و تقاضای انفجاری هنگام عرضه است.
در مقابل، سهگانهی دنبالهی جنگ ستارگان فاقد انسجام داستانی و برنامهریزی بلندمدت بود. تماشاگران تفاوت بین اثر هنری صیقلخورده و پروژهی عجولانه را بهخوبی درک میکنند.
آیا GTA یک استثنا است؟
در دنیای بازیها، GTA شاید خاص باشد، اما تنها نیست. ماینکرفت با بیش از ۳۰۰ میلیون نسخه و تتریس با ۵۲۰ میلیون نسخه فروش، نشان میدهند که بازیها قدرتی فراتر از تصور دارند. GTA 5 هم با ۲۰۰ میلیون نسخه سهم بزرگی از بازار را در اختیار دارد.
مقالههای مرتبط:
جالب است که بین بازگشت جدای (۱۹۸۳) و تهدید شبح (۱۹۹۹) ۱۶ سال فاصله بود و همین باعث اشتیاق شدید تماشاگران شد. مشابه این اتفاق در سال ۲۰۱۵ برای نیرو برمیخیزد هم رخ داد.
اکنون فاصلهی بین GTA 5 و GTA 6 به ۱۳ سال میرسد. انتظاری طولانی، امیدی فراگیر و شور و هیجانی بینظیر. از طرف دیگر فیلم جدید Star Wars ادامهی یک سریال تلویزیونی است که سه فصل و چند اسپینآف داشت و شور اولیه در این اثر سختتر ایجاد میشود.