اکوایران: برای سال‌ها، برخی از مقامات غربی و تحلیل‌گران، اردوغان را صرفاً یک اقتدارگرای پوپولیست با اقتصادی با تورم بالا و جاه‌طلبی‌های ژئوپلیتیک خیال‌پردازانه می‌دانستند. اما امروز، گفته دسامبر گذشته او بیشتر واقعیت دارد: «ترکیه بزرگ‌تر از ترکیه است. ما به عنوان یک ملت نمی‌توانیم افق‌مان را به ۷۸۲ هزار کیلومتر مربع محدود کنیم.»
به گزارش اکوایران، «جغرافیا تقدیر است»؛ این گفته معمولا به ناپلئون بناپارت نسبت داده می‌شود، اما به‌همان اندازه می‌تواند شعار عملی رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه نیز باشد.
به گزارش آتلانتیک، در طول هفته گذشته، اردوغان مجموعه‌ای از سه پیروزی ژئوپلیتیک را رقم زد که نشان‌دهنده موفقیت او در بهره‌برداری از اندازه کشورش، توان نظامی آن، و شاید بیش از همه، موقعیت جغرافیایی ترکیه برای کسب نفوذی فراتر از حد انتظار بود.
اردوغان این دستاوردها را در حالی به‌دست آورد که با بزرگ‌ترین اعتراضات سیاسی سال‌های اخیر، پس از زندانی شدن رقیب انتخاباتی‌اش، شهردار استانبول، اکرم امام‌اوغلو، مواجه بود. جای تعجب ندارد که اردوغان در تلاش است تا از موفقیت‌های بین‌المللی برای تقویت جایگاه داخلی‌اش استفاده کند.
اولین پیروزی، تصمیم دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا برای لغو تحریم‌ها علیه دولت جدید سوریه بود. ترکیه نقش تاثیرگذار و کلیدی در سرنگونی بشار اسد در دسامبر ایفا کرد، دشمن دیرینه اردوغان که از سال ۲۰۰۰ و پس از پدرش بر سوریه حکومت می‌کرد. ترامپ در گفت‌وگوی تلفنی با اردوغان در جریان دیدار با ولیعهد سعودی، محمد بن سلمان، و رئیس‌جمهور جدید سوریه، احمد الشرع، در ریاض، نقش ترکیه را نیز به‌رسمیت شناخت.
دومین موفقیت مربوط به اعلام انحلال گروه مسلح کرد موسوم به پکک در همین هفته بود؛ گروهی که پس از ماه‌ها دیپلماسی پنهان ترکیه، اعلام کرد که به مبارزه مسلحانه پایان خواهد داد. البته هنوز احتمال دارد که شاخه‌های کوچک‌تری از این گروه باقی بمانند و به ترکیه حمله کنند، اما در حال حاضر، این تحول یک پیروزی امنیتی برای آنکارا محسوب می‌شود.
سومین پیروزی این بود که استانبول میزبان نخستین مذاکرات مستقیم صلح بین مقامات اوکراینی و روسی از مارس ۲۰۲۲ تاکنون بود. وزیر خارجه آمریکا، مارکو روبیو نیز پس از شرکت در نشست وزرای خارجه ناتو در شهر آنتالیای ترکیه، به این دیدار پیوست. ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، در این جلسه حضور نیافت، و همین امر موجب شد که ترامپ هم به ترکیه سفر نکند. هرچند این نشست دو ساعته بی‌نتیجه به‌نظر می‌رسد، اما باز هم توانایی اردوغان در تعامل هم‌زمان با مسکو و کی‌یف را نشان داد، حتی در حالی‌که ترکیه به اوکراین پهپاد نظامی می‌فروشد.
برای سال‌ها، برخی از مقامات غربی و تحلیل‌گران، اردوغان را صرفاً یک اقتدارگرای پوپولیست با اقتصادی با تورم بالا و جاه‌طلبی‌های ژئوپلیتیک خیال‌پردازانه می‌دانستند. اما امروز، گفته دسامبر گذشته او بیشتر واقعیت دارد: «ترکیه بزرگ‌تر از ترکیه است. ما به عنوان یک ملت نمی‌توانیم افق‌مان را به ۷۸۲ هزار کیلومتر مربع محدود کنیم.»
البته هیچ‌کدام از دستاوردهای این هفته قطعی یا دائمی نیستند. مشخص نیست که آیا رهبری جدید سوریه توانایی حفظ انسجام کشور را دارد یا نه. صلح با پکک شکننده است. مذاکرات روسیه و اوکراین نیز هنوز پیشرفت ملموسی نداشته. و مسائل مهم دیگری همچنان بی‌پاسخ مانده‌اند، از جمله اینکه آیا اردوغان می‌تواند رابطه با اسرائیل را در شرایطی که این کشور نسبت به حضور نظامی گسترده ترکیه در سوریه نگران است، مدیریت کند یا نه.
با این حال، اردوغان تمرکز خود را همچنان بر حفظ میراث سیاسی و استمرار قدرت پس از بیش از بیست سال نخست‌وزیری و ریاست‌جمهوری گذاشته است.
شاید هنوز با «صلح ترک» (Pax Turcica) فاصله زیادی داشته باشیم. اما فعلاً، اردوغان و ترکیه به عنوان بازیگری غیرقابل‌چشم‌پوشی از دریای سیاه تا شامات، و از آسیای مرکزی تا اروپا، جایگاهی حیاتی دارند، جایی که اگر اروپا بخواهد توان لازم برای تأمین امنیت اوکراین و خودش را داشته باشد، ارتش ترکیه نقشی کلیدی ایفا خواهد کرد.
