اکوایران: دونالد ترامپ، رئیسجمهور ایالات متحده، روز دوشنبه اعلام کرد که روسیه و اوکراین بلافاصله مذاکرات برای آتشبس در جنگ سهساله را آغاز خواهند کرد. با این حال، به نظر نمیرسد که او در تماس تلفنی دو ساعته با ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، امتیاز چشمگیری گرفته باشد.
به گزارش اکوایران، دونالد ترامپ، رئیسجمهور ایالات متحده، روز دوشنبه اعلام کرد که روسیه و اوکراین بلافاصله مذاکرات برای آتشبس در جنگ سهساله را آغاز خواهند کرد. با این حال، به نظر نمیرسد که او در تماس تلفنی دو ساعته با ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، امتیاز چشمگیری گرفته باشد.
ترامپ در پلتفرم تروث خود نوشت که طرح مذاکرات را با ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین، و همچنین رهبران اتحادیه اروپا، فرانسه، ایتالیا، آلمان و فنلاند در یک تماس گروهی پس از مکالمه با پوتین در میان گذاشته است.
به گزارش رویترز، او نوشت: «روسیه و اوکراین بلافاصله مذاکرات برای آتشبس و، مهمتر از آن، پایان جنگ را آغاز خواهند کرد.» او سپس در کاخ سفید اضافه کرد: «فکر میکنم کمی پیشرفت حاصل شده است.»
پس از گفتوگو با ترامپ، پوتین گفت که تلاشها برای پایان دادن به جنگ «عموماً در مسیر درستی» قرار دارد و مسکو آماده است تا با اوکراین درباره توافق صلح احتمالی همکاری کند.
پوتین به خبرنگاران در نزدیکی شهر سوچی در ساحل دریای سیاه گفت: «ما با رئیسجمهور ایالات متحده توافق کردیم که روسیه آماده است با طرف اوکراینی برای تدوین یک یادداشت تفاهم در مورد توافق صلح احتمالی همکاری کند.»
رهبران اروپایی و اوکراین خواستار آتشبس فوری از سوی روسیه شدهاند، در حالی که ترامپ تمرکزش را بر متقاعد کردن پوتین به یک آتشبس ۳۰ روزه گذاشته است.
پوتین با این خواسته مخالفت کرده و بر لزوم تحقق پیششرطهایی اصرار دارد. به نظر میرسد که روز دوشنبه نیز هیچ عقبنشینیای از سوی او صورت نگرفته باشد. اظهارات پوتین و ترامپ نشان میدهد که موضوع آتشبس قرار است در چارچوبی گستردهتر برای توافق صلح بررسی شود.
کارل بیلت، نخستوزیر پیشین سوئد، در ایکس نوشت که این تماس «بیشک یک پیروزی برای پوتین» بوده است. به گفته او، رهبر روسیه «از خواست آتشبس فوری طفره رفت و در عوض میتواند همزمان عملیات نظامی و فشار بر میز مذاکره را هم افزایش میدهد.»
نشست سطح بالا
زلنسکی پس از گفتوگو با ترامپ گفت که کییف و شرکایش ممکن است بهدنبال برگزاری نشستی سطح بالا میان اوکراین، روسیه، ایالات متحده، کشورهای اتحادیه اروپا و بریتانیا باشند تا به راهحلی برای پایان جنگ برسند.
او ابراز امیدواری کرد که این نشست بهزودی برگزار شود و ترکیه، واتیکان یا سوئیس میتوانند میزبان آن باشند. هنوز مشخص نیست که آیا این نشست بخشی از مذاکراتی خواهد بود که ترامپ اعلام کرده فوراً آغاز میشود یا نه.
ترامپ گفت که واتیکان، «به نمایندگی از پاپ»، ابراز علاقه کرده که میزبان مذاکرات باشد. او افزود: «بگذارید این روند آغاز شود!» واتیکان هنوز به این ادعا واکنشی نشان نداده است.
اورزولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اروپا، گفت که گفتوگویش با ترامپ «خوب» بوده و تأکید کرد که «مهم است که ایالات متحده همچنان درگیر بماند.»
اوکراین و متحدانش روسیه را متهم کردهاند که با حسن نیت مذاکره نمیکند و فقط حداقلها را انجام میدهد تا ترامپ را از اعمال فشار اقتصادی بیشتر از طریق تحریمهای جدید باز دارد. با فشار ترامپ، نمایندگان دو کشور درگیر هفته گذشته برای نخستینبار از سال ۲۰۲۲، زمانی که روسیه حمله خود را آغاز کرد، در استانبول دیدار کردند.
این گفتوگوها به آتشبس منجر نشد. پس از آنکه پوتین پیشنهاد زلنسکی برای دیدار رو در رو در استانبول را رد کرد و ترامپ نیز گفت که بدون دیدار خودش با پوتین پیشرفتی حاصل نخواهد شد، امیدها به پیشرفت کاهش یافت.
یوری اوشاکوف، مشاور سیاست خارجی کرملین، به خبرنگاران گفت که پوتین و ترامپ در گفتوگوی خود درباره آنچه رئیسجمهور آمریکا «چشماندازهای چشمگیر» روابط دو کشور خواند، صحبت کردهاند و افزود که روسیه و ایالات متحده در حال کار بر روی تبادل جدید زندانیان هستند.
جیدی ونس، معاون رئیسجمهور آمریکا، که در رم بهسر میبرد، هشدار داد که اگر پیشرفتی در روند صلح حاصل نشود، واشنگتن ممکن است از این روند خارج شود. ونس گفت: «در نهایت خواهیم گفت: میدانی چیست؟ ارزش امتحان را داشت، اما دیگر ادامه نمیدهیم.»
پوتین متمرکز بر «علل ریشهای» بحران است
پوتین گفت که یادداشت تفاهمی که روسیه و اوکراین در مورد توافق صلح احتمالی روی آن کار خواهند کرد، شامل «چندین موضع مشخص» خواهد بود، از جمله «اصول توافق، و زمانبندی توافق صلح احتمالی». او افزود: «مهمترین چیز برای ما حذف علل ریشهای این بحران است. ما فقط باید مؤثرترین راهها برای حرکت به سوی صلح را مشخص کنیم.»
ترامپ که وعده داده جنگ مرگبار اروپا از زمان جنگ جهانی دوم تاکنون را به سرعت پایان دهد، پس از سه سال از شروع جنگ، بارها خواستار آتشبس شده است.
رهبران اروپایی گفتهاند که میخواهند آمریکا نیز در اعمال تحریمهای شدیدتر علیه روسیه به دلیل امتناع از آتشبس، با آنها همراه شود. اگر این اتفاق بیفتد، یک نقطه عطف در ریاستجمهوری نوپای ترامپ خواهد بود، دورهای که او تاکنون تمایلاتی به نزدیکی نسبت به روسیه نشان داده و سیاستهای حامی اوکراین در دوران بایدن، رئیسجمهور پیشین، را کنار گذاشته است.
پوتین، که نیروهایش اکنون یکپنجم از خاک اوکراین را در کنترل دارند و در حال پیشروی هستند، علیرغم فشارهای عمومی و پشتپرده از سوی ترامپ و هشدارهای مکرر قدرتهای اروپایی، همچنان بر شروط خود برای پایان جنگ پافشاری میکند.