بلاتکلیفی رشد اقتصادی؛ توافق بر سر سقوط رشد نفت

اکوایران: مرکز پژوهش‌های مجلس رشد اقتصادی اسفند سال گذشته در مقایسه با بهمن صعودی برآورد کرده درحالی که پژوهشکده پولی و بانکی در همین بازه زمانی رشد اقتصادی را نزولی تخمین زده است. با این‌وجود هر دوی این نهاد پژوهشی رشد نفت را منفی و نزولی محاسبه کرده‌اند.

 به گزارش اکوایران، براساس داده و ارقام دو نهاد مرکز پژوهش‌های مجلس و پژوهشکده پولی و بانکی مشخص نیست روند رشد اقتصادی در اسفند سال گذشته به چه صورت بوده است. در واقع مرکز پژوهش‌های مجلس روایت افزایشی 2.7 واحد درصدی در رشد اقتصادی اسفند نسبت به بهمن دارد درحالی که رشد اقتصادی در اسفند سال گذشته از نگاه پژوهشکده پولی و بانکی 1.7 واحد درصد نسبت به بهمن کاهش داشته است.

البته این دو نهاد رشد اقتصادی را در بازه‌های زمانی یکسان برآورد نمی‌کنند؛ در واقع مرکز پژوهش‌های مجلس بازه یک ماهه و پژوهشکده پولی و بانکی یک بازه سه ماهه را مورد برآورد قرار می‌دهد.

با این‌وجود هم مرکز پژوهش‌های مجلس و هم پژوهشکده پولی و بانکی رشد بخش نفت در اسفند سال گذشته را منفی برآورد کرده‌اند که نشان از دشوارتر شدن فروش نفت ایران در نتیجه تحریم‌ها در ماه‌های گذشته است.

رشد اقتصادی از دید بال پژوهشی بانک مرکزی و مجلس

دو نهاد پژوهشی کشور علاوه بر مرکز آمار و بانک مرکزی به برآورد رشد اقتصادی می‌پردازند.

مرکز پژوهش‌های مجلس که بال پژوهشی مجلس محسوب می‎‌شود حجم اقتصاد کشور به صورت کلی و در هر بخش را برآورد کرده و تغییرات آن را نسبت به ماه مشابه در سال گذشته محاسبه می‌کند. رقم بدست آمده رشد اقتصادی ماهانه نام دارد.

از طرف دیگر پژوهشکده پولی و بانکی کیک اقتصاد در سه ماهه منتهی به یک ماه معین را تخمین زده و تغییرات رقم محاسبه شده نسبت به دوره مشابه در سال گذشته نشان‌دهنده رشد اقتصادی در آن ماه معین است؛ به طور مثال رشد اقتصادی اسفندماه 1403 یعنی مجموع حجم اقتصاد ایران در ماه‌های دی، بهمن و اسفند چقدر بوده و چه مقدار نسبت به همین مدت در سال 1402 تغییر کرده است.

این دو نهاد پژوهشی با استفاده از پایگاه داده‌ای مختلف و استفاده از روش‌های اقتصاد سنجی، یادگیری ماشین و یادگیری عمیق به برآورد رشد اقتصادی اقدام می‌کنند. به طور مثال، برای برآورد رشد بخش نفت از داده‌های اوپک، جهت تخمین رشد بخش خدمات از داده‌های تراکنش بین بانکی و جهت محاسبه رشد بخش صنایع و معادن از داده‌های شرکت‌های صنعتی بورسی استفاده می‌شود.

اختلاف روند رشد به روایت 2 نهاد پژوهشی

رشد اقتصادی ماهانه مربوط به بهمن سال گذشته از نظر مرکز پژوهش‌‌‌های مجلس برابر با 0.9 درصد برآورد شده که در اسفندماه به 3.6 درصد افزایش یافته است. در واقع از نگاه این نهاد رشد اقتصادی در این مدت صعودی بوده است.

این‌ها درحالی است که رشد اقتصادی از نظر پژوهشکده پولی و بانکی در سه ماهه منتهی به اسفند در مقایسه با سه ماهه منتهی به بهمن کاهش پیدا کرده است. در واقع رشد اقتصادی سه ماهه منتهی به بهمن سال گذشته برابر با 2.2 درصد بوده که در سه ماهه منتهی به اسفندماه به 0.5 درصد رسیده است.

با این‌وجود دو نهاد پژوهشی در رشد اقتصادی مربوط به بخش نفت اشتراک نظر داشته‌اند. به طوری که مرکز پژوهش‌های مجلس رشد بخش نفت در اسفندماه 1403 را منفی 3.8 درصد و پژوهشکده پولی نیز رشد این بخش را در سه ماهه منتهی به اسفند سال گذشته منفی 2.7 درصد برآورد کرده است. این اشتراک نظر در مورد برآورد رشد بخش نفت نشان می‌دهد به احتمال زیاد وضعیت این صنعت مناسب نبوده و تحریم‌ها سختگیرانه‌تر علیه فروش نفت ایران اعمال شده اند.

از طرف دیگر، این دو نهاد پژوهشی رشد گروه صنایع و معادن در اسفند را نسبت به بهمن‌ماه صعودی برآورد کرده‌اند.