اکوایران: تا زمانی که ایالات متحده از خواستههای حداکثری خود در برابر ایران کوتاه نیاید، نمیتواند از طریق دیپلماسی به خواستههای خود برسد.
به گزارش اکوایران، استیو ویتکاف، فرستاده دولت ایالات متحده در امور خاورمیانه، روز یکشنبه اعلام کرد که «خط قرمز» دولت دونالد ترامپ در مذاکرات هستهای با ایران، توانایی تهران برای غنیسازی اورانیوم در هر سطحی است. این موضوع باعث شد ایران اعلام کند که غنیسازی را «با یا بدون توافق» ادامه خواهد داد.
ویتکاف در 18 مه به شبکه ایبیسی گفت: «ما نمیتوانیم حتی 1 درصد از قابلیت غنیسازی را مجاز بدانیم». او تأکید کرد که هرگونه غنیسازی، حتی برای اهداف غیرنظامی، میتواند امکان تسلیحاتی شدن را فراهم کند. او گفت: «همه چیز با توافقی شروع میشود که شامل غنیسازی نمیشود… زیرا غنیسازی امکان تسلیحاتی شدن را فراهم میکند. و ما اجازه نخواهیم داد که [ساخت] بمب به این مرحله برسد».
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، به سرعت درخواست ویتکاف را رد کرد و آن را غیرواقعی و بیربط به واقعیتهای مذاکرات خواند. عراقچی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «غنیسازی در ایران با یا بدون توافق ادامه خواهد یافت» و تأکید کرد که حق ایران برای غنیسازی به عنوان امضاکننده پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای (NPT) غیرقابل مذاکره است. او افزود: «اگر [ایالات متحده] علاقهمند به تضمین عدم دستیابی ایران به سلاح هستهای است، توافق در دسترس است و ما آماده گفتگوی جدی برای دستیابی به راهحلی هستیم که برای همیشه این نتیجه را تضمین کند». عراقچی نسبت به آنچه پیامرسانی متناقض ایالات متحده در ملاء عام توصیف کرد، انتقاد کرده و اظهارات مربوط به غنیسازی صفر را به تلاش دولت ترامپ برای آرام کردن «گروههای ذینفع خاص» که او آنها را «بازیگران بدخواه» توصیف کرد، نسبت داد.
در بحبوحه این بنبست، کمال خرازی، مشاور رهبری، در یک گردهمایی سالانه در تهران در 18 مه، موضع جمهوری اسلامی ایران در مورد غنیسازی را تائید کرد. او دانش هستهای ایران را «برگشتناپذیر» توصیف کره د و افزود که ایران به دنبال سلاح هستهای نیست، اما خلع سلاح هستهای منطقهای باید یک هدف مشترک باشد. خرازی پیش از این نیز هشدار داده بود که اگرچه ایران ممکن است به دنبال دستیابی به سلاحهای هستهای نباشد، اما توانایی ساخت بمب را دارد و «در صورت مواجهه با تهدید وجودی، ممکن است در دکترین هستهای خود تجدیدنظر کند».
ویتکاف و عراقچی در چهار دور مذاکرات هستهای با میانجیگری عمان به طور مستقیم و غیرمستقیم دیدار کردهاند، اما هنوز تاریخی برای دور پنجم تعیین نشده است. برخی گزارشها حاکی از آن است که جلسه بعدی ممکن است در ابتدای هفته آینده برگزار شود.
ترامپ هفته گذشته گفت که واشنگتن به توافق با تهران «نزدیکتر» میشود و از جمهوری اسلامی خواست که «به سرعت» در مورد پیشنهاد ایالات متحده در مورد برنامه هستهای خود اقدام کند. با این حال، عراقچی اصرار دارد که ایران هیچ پیشنهاد «کتبی» دریافت نکرده است. ترامپ گفت: «آنها پیشنهادی دارند. مهمتر از آن، آنها میدانند که باید سریع اقدام کنند وگرنه اتفاق بدی خواهد افتاد».
حسین آقایی، تحلیلگر امنیتی ساکن ترکیه، به رادیو اروپای آزاد گفته که هشدار ترامپ به عنوان یک «اولتیماتوم نانوشته» عمل میکند، اما افزود که به نظر میرسد رئیس جمهور ایالات متحده «بسیار خوشبین» است که بتواند صرفاً از طریق دیپلماسی با تهران به توافقی دست یابد که خواستههای ایالات متحده، مانند ترک غنیسازی و کاهش فعالیتهای منطقهای، را برآورده کند. او گفت: «ترامپ بر دیپلماسی اصرار دارد و بسیار خوشبین است که دیپلماسی نتایج مورد نظر ایالات متحده را به همراه خواهد داشت». او افزود: «تا زمانی که ایالات متحده از خواستههای حداکثری خود کوتاه نیاید، نمیتواند صرفاً از طریق دیپلماسی به خواستههای خود برسد.»
ترامپ تهدید کرده است که در صورت عدم دستیابی دو کشور به توافق، به اقدام نظامی علیه تأسیسات هستهای ایران دست خواهد زد. با این حال، تهران هشدار داده است که در صورت حمله، تلافی خواهد کرد.