اکوایران: نشست خبری المپیاد مدیریت، اقتصاد و حکمرانی در باشگاه پژوهشگران جوان، فرصتی شد تا مسئولان، اعضای کمیته علمی و چند نفر از مدال‌آوران، درباره مسیر طی‌شده، دستاوردها و چالش‌های این رقابت علمی سخن بگویند. مسیری که تیم سه نفره ایران در مسابقات جهانی با یک مدال نقره، یک مدال برنز و دیپلم افتخار همراه بود و حالا این نوجوانان در آستانه ورود به دانشگاه هستند.
به گزارش اکوایران، مصطفی زمانیان، رئیس کارگروه المپیاد مدیریت، اقتصاد و حکمرانی و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران، در ابتدای نشست تأکید کرد که این المپیاد در ادامه تلاش‌های چندساله برای گنجاندن اقتصاد و مدیریت در چرخه المپیادهای رسمی کشور ایجاد شد. او توضیح داد که علیرغم جایگاه قدرتمند ایران در المپیادهایی مانند ریاضی و فیزیک، عرصه مدیریت و اقتصاد برای دانش‌آموزان نخبه کمتر جدی گرفته می‌شد. به باور او، در کشوری با مسائل پیچیده اقتصادی و مدیریتی، جذب نوجوانان مستعد به این حوزه ضروری است.
زمانیان با اشاره به نخستین اعزام بین‌المللی و موفقیت تیم ایران در کسب مدال‌ها و دیپلم افتخار، این دستاورد را مقدمه‌ای برای آینده‌ای پررنگ‌تر دانست. او یادآور شد که این المپیاد فرصتی برای آشنا کردن دانش‌آموزان با مفاهیم کلیدی حکمرانی و اقتصاد است.
چالش سهمیه و انگیزه دانش‌آموزان
یکی از محورهای اصلی نشست، بحث درباره سهمیه‌های دانشگاهی بود. زمانیان توضیح داد که هرچند در سال‌های اخیر گام‌هایی در این زمینه برداشته شده، اما هنوز همه رشته‌ها از این امتیاز بهره‌مند نیستند. به‌ویژه دانش‌آموزان رشته علوم تجربی که با وجود شرکت در المپیاد، سهمیه مستقیمی برای ورود به دانشگاه ندارند. او این موضوع را یک دستاورد رو به جلو دانست، اما تأکید کرد که باید امتیازات مشابه سایر المپیادها برای اقتصاد و حکمرانی هم به کار گرفته شود.
به گفته او، همین امتیازات می‌تواند به افزایش انگیزه نسل آینده برای ورود به المپیاد اقتصاد کمک کند. مسئله‌ای که بارها از سوی خبرنگاران مطرح شد، ضرورت عدالت آموزشی در دسترسی دانش‌آموزان مناطق محروم به فرصت‌های المپیاد بود. مسئولان کارگروه وعده دادند که با برنامه‌های ترویجی و فراهم کردن منابع رایگان، سهم مدارس دولتی و مناطق کمتر برخوردار را افزایش دهند.
ترکیب المپیادها و رویکرد تازه باشگاه
از دیگر نکات مهم نشست، توضیح درباره ادغام المپیادهای پیشین بود. زمانیان و طاهری، عضو کمیته علمی، گفتند که سیاست باشگاه پژوهشگران جوان تجمیع برخی المپیادها در قالب رشته‌های اصلی است. به همین دلیل، المپیاد مدیریت و اقتصاد با موضوع حکمرانی ادغام شد تا یک چارچوب جامع‌تر شکل بگیرد. این تغییر باعث شد سطح رقابت‌ها ارتقا پیدا کند و دانش‌آموزان با مباحث واقعی‌تری در حوزه اقتصاد کلان و سیاست‌گذاری روبه‌رو شوند.
تاریخچه حضور ایران در المپیاد جهانی
شمیم طاهری، عضو کمیته علمی المپیاد، در توضیحات خود به روند شش‌ساله حضور ایران در المپیاد جهانی اقتصاد پرداخت. او یادآور شد که از سال ۲۰۲۰ ایران به‌طور رسمی در این رقابت‌ها شرکت کرده است. طاهری با مرور رتبه‌های ایران از جایگاه ۲۸ و ۳۷ در سال‌های ابتدایی تا رتبه ۱۸ در سال جاری، گفت که این ارتقا حاصل برنامه‌ریزی دقیق‌تر و دوره‌های آموزشی منسجم‌تر بوده است.
او افزود، در دو سال گذشته، اعزام تیم ایران بیشتر به شکل آنلاین انجام می‌شد و باشگاه نقش محدودی در آماده‌سازی داشت. اما از سال گذشته، فرآیند آموزش و اعزام به‌طور کامل در اختیار کمیته قرار گرفته و همین امر کیفیت نتایج را ارتقا داده است. او ادامه داد که کسب دو مدال نقره و دو مدال برنز در سال جاری و ورود به جمع ۲۰ کشور برتر، نشان می‌دهد ایران در مسیر درستی حرکت می‌کند.
دغدغه ناشناختگی در مدارس
یکی از مشکلاتی که طاهری و همکارانش بر آن تأکید کردند، ناشناخته بودن المپیاد اقتصاد در مدارس است. به گفته او، در حالی که دروس ریاضی، فیزیک یا زیست جایگاه تثبیت‌شده‌ای دارند، اقتصاد تنها در رشته انسانی به‌طور محدود تدریس می‌شود و دانش‌آموزان رشته‌های ریاضی و تجربی کمتر با آن آشنا هستند. همین مسئله باعث می‌شود که المپیاد اقتصاد در مدارس کمتر معرفی شود و دانش‌آموزان مستعد از فرصت حضور در آن بی‌اطلاع بمانند.
برای رفع این مشکل، کمیته علمی اقدام به تولید محتوای آموزشی رایگان و بارگذاری آن در بسترهای آنلاین کرده تا حتی دانش‌آموزان مناطق محروم بتوانند منابع پایه را در اختیار داشته باشند. به باور طاهری، رسانه‌ها نیز باید در معرفی این المپیاد به جامعه نقش‌آفرینی کنند.
روایت یک مدال‌آور از مسیر پیشرفت
نیکخواه، دارنده مدال دوره دوم المپیاد و دبیر اجرایی کمیته مدیریت، در سخنان خود از پیشرفت این رویداد در سال‌های اخیر گفت. او یادآور شد که از سال ۱۳۹۸ و اضافه شدن المپیاد مدیریت و اقتصاد به مجموعه باشگاه، کیفیت منابع و سطح برگزاری به شکل قابل توجهی افزایش یافته است.
او توضیح داد که در سال‌های نخست، حتی شیوه آموزش اقتصاد به دانش‌آموزان مشخص نبود و منابع پراکنده بود. اما اکنون با حضور استادان برجسته دانشگاه‌ها و طراحی منسجم محتوا، شرایطی فراهم شده تا دانش‌آموزان از همان سنین نوجوانی با مفاهیم مدیریتی و اقتصادی آشنا شوند.
نیکخواه همچنین به برگزاری مرحله اول المپیاد در سطح ملی اشاره کرد که امسال حدود چهار هزار دانش‌آموز در آن شرکت کردند. از این میان، ۴۰۰ نفر به مرحله دوم راه یافتند و ۴۰ نفر به دوره تابستانی رسیدند. به گفته او، این روند سه‌مرحله‌ای فرصتی ایجاد کرده تا علاقه‌مندان از سراسر کشور امکان حضور داشته باشند.
جنسیت و عدالت آموزشی
دبیر اجرایی کمیته مدیریت باشگاه دانش‌پژوهان درباره نسبت جنسیتی در المپیاد می‌گوید که برخلاف تصور عمومی، در میان اعضای تیم سهم دختران چشمگیر بوده و حتی به مدال هم دست یافته‌اند. او می‌گوید هرچند امسال تیم اعزامی تماماً از پسران تشکیل شده بود، اما در مجموع پراکندگی جنسیتی در این المپیاد رضایت‌بخش است.
نیکخواه مهمترین چالش حضور دختران را محدودیت مدارس دخترانه در دسترسی به استادان برجسته مرد می‌داند و می‌گوید این مسئله می‌تواند بر کیفیت آموزش تأثیر بگذارد. به گفته او، یکی از راهکارها استفاده از مدال‌آوران سابق برای تربیت دبیر و ایجاد چرخه آموزش پایدار است.
تجربه شخصی مدال‌آوران نوجوان
در ادامه نشست، چند نفر از مدال‌آوران جوان تجربیات خود را بیان کردند. پارسا اژدری از مشهد، دارنده دیپلم افتخار گفت که بدون برنامه‌ریزی خاص و بیشتر بر اساس علاقه وارد این مسیر شد. او توضیح داد که چالش اصلی برایش نبود سهمیه دانشگاهی بود و این موضوع باعث می‌شد زمان زیادی میان مطالعه برای المپیاد و آمادگی برای کنکور تقسیم شود.
محسن پیمان، دارنده مدال نقره، اقتصاد را به فیزیک تشبیه کرد و گفت همان‌طور که فیزیک فرآیندهای طبیعی را مدل‌سازی می‌کند، اقتصاد هم با کمک ریاضی فرآیندهای انسانی را توضیح می‌دهد. به باور او، اقتصاد اگرچه گاهی خشک و تئوریک به نظر می‌رسد، اما جذابیتش در همین مدل‌سازی دقیق و ارتباط با واقعیت‌های اجتماعی است.
علیرضا احمدی از بوشهر، دارنده مدال برنز، مسیر متفاوتی داشت. او ابتدا در المپیاد کارآفرینی شرکت کرد و سپس با ادغام رشته‌ها وارد المپیاد اقتصاد شد. احمدی توضیح داد که علاقه‌اش به بازی‌سازی و بازاریابی زمینه‌ساز ورودش به این فضا شد. او تأکید کرد که سهمیه دانشگاهی می‌تواند شرایط را برای دانش‌آموزان آینده آسان‌تر کند، چون تا امسال فشار هم‌زمان کنکور و المپیاد چالش اصلی همه بوده است.
از مدرسه تا حکمرانی
در جمع‌بندی نشست، بارها این نکته تکرار شد که المپیاد مدیریت و اقتصاد تنها یک مسابقه علمی نیست، بلکه فرصتی است برای پیوند استعدادهای جوان با آینده حکمرانی کشور. زمانیان می‌گوید که هدف نهایی، تربیت نسل جدیدی از مدیران و اقتصاددانان است که بتوانند در آینده سکان سیاست‌گذاری را به دست گیرند. به باور او، پیچیده‌تر شدن مسائل اقتصادی کشور ایجاب می‌کند که از همین امروز سرمایه‌گذاری روی نوجوانان مستعد آغاز شود. کمیته علمی نیز تأکید کرد که با گسترش اطلاع‌رسانی در مدارس و فراهم کردن منابع رایگان، عدالت آموزشی باید پررنگ‌تر شود تا دانش‌آموزان همه استانها امکان برابر برای حضور داشته باشند.
