اکوایران: در حالیکه بازارها در شرایط آرامی قرار دارند، تاریخ و تجربه بینالمللی نشان میدهد نفوذ سیاست به فدرال رزرو با تبعات شدید بلندمدت همراه خواهد بود.
به گزارش اکوایران، نبرد رو به وخامت دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا، با فدرال رزرو موجب شده است ایالات متحده به یک وضعیت بیسابقه وارد شود؛ موضوعی که نگرانیها درباره آینده استقلال بانک مرکزی آمریکا و ثبات نظام مالی جهانی را افزایش داده است.
به نوشته بلومبرگ، ترامپ در این هفته تلاش داشت لیزا کوک، عضو هیئت مدیره فدرال رزرو، را بر مبنای اتهامات تأیید نشده مبنی بر تقلب در دریافت وام مسکن، اخراج کند؛ اتفاقی که اکنون بهشکل حقوقی در حال پیگیری است. این تلاش، عزم رئیسجمهوری آمریکا برای ایجاد کنترل مستقیم بر سیاست پولی را برجسته میکند، آن هم در شرایطی که سیاست پولی از دیرباز بهعنوان یک ابزار مهم در نظر گرفته میشود که بهتر است در کنترل سیاستمداران قرار نگیرد.
از لحاظ تاریخی، خودمختاری فدرال رزرو موجب تقویت اطمینان سرمایهگذاران شده و وجود رشد پایدار و تورم کنترلشده را تضمین کرده است. این اعتبار باعث تقویت دلار و بازار اوراق خزانهداری 29 تریلیون دلاری بهعنوان معیارهای جهانی شده است.
با این حال و با وجود تهاجم ترامپ، بازارهای مالی بهطرز شگفتآوری آرام باقی ماندهاند. در حالیکه بازارهای اوراق قرضه، سیگنال نگرانیهای جزئی را از طریق انتظارات تورمی ارسال کردهاند، شاخص دلار و اوراق خزانهداری قدرت گرفتهاند. برخی تحلیلگران این موضوع را بهعنوان یک آسودگی خاطر در نظر میگیرند. ویلیام دادلی، رئیس پیشین فدرال رزرو نیویورک، این اقدام ترامپ را یک تهاجم واقعی خواند و نسبت به پاسخ آرام بازارها ابراز شگفتی کرد.
اقدامات ترامپ منعکسکننده استراتژیهایی است که او در سایر حوزهها به کار برده است؛ از شکلدهی دوباره موسسات و انتخاب قضاتی که همسو با نظرات او هستند تا هنجارهایی که زمانی غیرقابل تغییر در نظر گرفته میشدند. با توجه به این موضوع که دوره جروم پاول بهعنوان رئیس فدرال رزرو در ماه می به پایان میرسد، ترامپ بهزودی جایگزین او را معرفی خواهد کرد.
مجموعا با صندلیهای خالی در هیئت مدیره هفت-نفره فدرال رزرو، از جمله صندلی لیزا کوک در صورتی که اخراج شود، ترامپ ممکن است یک اکثریت حزبی را به دست آورد. او بهوضوح این موضوع را به نتایج سیاسی مربوط دانسته و در یک جلسه کابینه متعهد شده است در زمانی که متحدانش بر هیئت مدیره بانک مرکزی مسلط شوند، «وضعیت بازار مسکن آمریکا دگرگون میشود و این عالی خواهد بود».
جروم پاول، رئیس فدرال رزرو (سمت چپ) در کنار لیزا کوک، از اعضای هیئت مدیره فدرال رزرو
اقتصاددانان هشدار دادهاند این موضوع ممکن است نتیجه عکس داشته باشد، چراکه سیاسیسازی تصمیمات نرخ بهره میتواند رهبری آمریکا بر امور مالی جهانی را متزلزل کند، هزینههای استقراض را افزایش دهد و موجب تضعیف نقش دلار شود.
تحلیلگرانی نظیر آتاکان باکشیتان استدلال میکنند تاکتیکهای فشار ترامپ در صورتی که بازارها بهشکل منفی واکنش نشان دهند، ریسک نتیجه عکس را دارند زیرا از لحاظ تاریخی، زمانی که ترامپ با واکنش منفی مالی روبهرو میشود، عقبنشینی میکند.
بازار سهام آمریکا در حال حاضر تحت تأثیر قرار نگرفته است، اما تاریخ درسهای عبرتانگیزی در دل خود دارد. در دهه 1970، مداخلات ریاستجمهوری باعث شد پاسخ فدرال رزرو در جنگ با تورم به تأخیر بیفتد و در حالیکه چارهای به غیر از افزایش شدید نرخهای بهره نبود، یک رکود شدید به وجود آمد.
امروزه، اقتصاد آمریکا بهشکل ظریفی متوازن است. تورم بالاتر از هدف بانک مرکزی باقی مانده و با تعرفههای ترامپ، وخیمتر شده و پاول سیگنال کاهش احتمالی نرخهای بهره را ارسال کرده، اما چشمانداز را «چالش بر انگیز» خوانده است.
کارشناسان هشدار میدهند فشار سیاسی میتواند وظیفه فدرال رزرو را پیچیدهتر کند و باعث دشوارتر شدن دستیابی این نهاد به هدف تورمی 2 درصدی شود. جان فاوست از مشاوران پیشین پاول، اقدام علیه لیزا کوک را یک افزایش تنش چشمگیر دانست که راه را برای یک سیاست پولی حزبی هموار میکند و نتیجه آن افزایش تورم و رشد بدهی آمریکا خواهد بود.
کاخ سفید بهشکل دیگری استدلال میکند و مدعی است اخراج کوک و تغییر شکل هیئت مدیره فدرال رزرو نهتنها موجب کاهش اعتبار بانک مرکزی نمیشود، بلکه این اعتبار را تقویت میکند.
ترامپ و متحدانش همچنین به انتقادات دیرینه از فدرال رزرو در سراسر طیفهای سیاسی اشاره میکنند. از زمان بحران مالی سال 2008، بانک مرکزی آمریکا به دامن زدن به نابرابری، در نظر نگرفتن نشانههای خطر نظیر فروپاشی بانک سیلیکون ولی و اقدامات بیش از اندازه در حوزههایی مانند سیاست اقلیمی متهم شده است.
از سوی دیگر، در خارج از آمریکا نیز این خطر دیده میشود: بسیاری از بازارهای نوظهور پس از آنکه بانکهای مرکزی تحت تأثیر نفوذ دولتها قرار گرفتند، از تورم و بیثباتی رنج میبرند.
هنریک میرلس، رئیس پیشین بانک مرکزی برزیل، خاطرنشان میکند که سیاستمداران اغلب بهاشتباه باور دارند رشد و محبوبیت میتواند از طریق پایین نگه داشتن مصنوعی نرخهای بهره به دست آید؛ اشتباهی که پایان خوشی نخواهد داشت.
چالش ترامپ برای استقلال فدرال رزرو، بخشی از تلاشهای گستردهتر برای افزایش اختیارات ریاستجمهوری است. دونالد ترامپ در دوره نخست ریاستجمهوری، قوه قضائیه را تغییر داد که به اکثریت محافظهکار دیوان عالی آمریکا منجر شد و این دیوان در نهایت ممکن است سرنوشت کوک را تعیین کند.
رئیسجمهوری آمریکا با در نظر گرفتن گزینهها برای فدرال رزرو، در حال پیشروی است. اسکات بسنت، رئیس فدرال رزرو، به مصاحبه با کاندیداهای جایگزینی پاول اقدام خواهد کرد و انتظار میرود تا ماه اکتبر، فهرستی از این گزینهها نهایی شود. ترامپ متعهد شده است که رئیسی را برای فدرال رزرو انتخاب کند که نرخها را کاهش دهد، در حالیکه استفان میران، از وفاداران ترامپ، برای یک سِمت موقت در هیئت مدیره انتخاب شده و جلسات تأیید صلاحیت او در حال بررسی است.
لورتا مِستر، رئیس پیشین فدرال رزرو کلیولند، هشدار داده که حتی تلقی این موضوع که تغییرات در فدرال رزرو دارای چاشنی سیاسی است، میتواند اعتماد را از بین ببرد. اگر شرکتکنندگان بازار به این باور برسند که تصمیمات بهجای مبانی اقتصادی براساس ملاحظات حزبی گرفته میشوند، اعتبار بانک مرکزی آمریکا ممکن است با خطر فروپاشی روبهرو شود. این اعتبار که در نتیجه دههها استقلال فدرال رزرو شکل گرفته، برای پایین نگه داشتن تورم، ثبات بخشیدن به بازارها و ایجاد سلطه دلار ضروری بوده است.
کمپین ترامپ برای تغییر شکل فدرال رزرو ممکن است زمانبر باشد، بهویژه اینکه پرونده لیزا کوک همچنان در حال پیگیری است. با این حال، مسیر مشخص است: تلاش برای متمایل کردن سیاست پولی بهسوی اهداف حزبی.
خطرات قابل توجهی وجود دارد، آن هم نه فقط برای اقتصاد آمریکا بلکه برای بازارهای جهانی که به دلار و اوراق خزانهداری متکی هستند. در حالیکه بازارها در شرایط آرامی قرار دارند، تاریخ و تجربه بینالمللی نشان میدهد نفوذ سیاست به فدرال رزرو با تبعات شدید بلندمدت همراه خواهد بود.